Орал қаласындағы Жайық өзені жағалауында жүргізіліп жатқан заңсыз жер қазу жұмыстары экологиялық және әлеуметтік мәселелер туындатып отыр. Экологтар бұл жағдай көктемде су тасқынына себеп болуы мүмкін деп дабыл қақты.
Жайық жағасындағы карьер: кім жауапты?
Батыс Қазақстан экологиялық географиялық қоғамының төрағасы Дархан Сариевтің айтуынша, экобелсенділер тексеру кезінде ауыр техника Жайық жағалауындағы топырақты қазып жатқанын байқаған. Бұл жұмыстар «Батыс Қазақстан машина жасау компаниясы» аумағында жүргізілген.
- «Ауыр техниканың жүруі үшін орман ағаштары кесілген. Жағалаудағы табиғи жүйе бұзылып, топырақ құнары жойылуы мүмкін», – деді Сариев. Экологтардың пікірінше, жағалаудың аласаруы көктемгі тасқын кезінде су деңгейінің көтерілуіне әкеліп, қаланы су басу қаупін арттырады.
Заң бұзушылықтар анықталды
Батыс Қазақстан облысы полиция департаментінің мәліметінше, жергілікті тұрғын Жайық жағасында экскаваторлар мен жүк көліктерінің құм-қиыршық тас қоспасын заңсыз алып жатқанын хабарлаған.
- «Тексеру барысында заңбұзушылық белгілері анықталып, қажетті материалдар жинақталды. Барлық деректер Орал қаласы жер қатынастары бөліміне жіберілді», – деп хабарлады департамент өкілі.
Құқықтық таластар мен лицензия мәселелері
Орал қаласы жер қатынастары бөлімінің мәліметінше, бұл учаскеге қатысты бірнеше жыл бойы құқықтық дау туындап келеді. «Сателлит-Group» ЖШС лицензия алғанымен, жер актісі берілмеген.
- 2023 жылы компания жер телімін алуға өтініш білдіргенімен, халықтың наразылығына байланысты жер комиссиясы бұл сұранысты қанағаттандырмаған. Кейін сот шешімімен әкімдік қаулысы заңсыз деп танылды. Қазіргі таңда сот шешімін орындау мәселесі қарастырылуда.
Экологиялық салдар
Экологтар топырақтың шамадан тыс алынуы табиғи тепе-теңдікті бұзып, өсімдік жамылғысының жойылуына әкелетінін ескертті. Бұдан бөлек, балықтардың уылдырық шашатын аймағы да зардап шегіп отыр. Су қорғау аумағында пайдалы қазба өндіру Су кодексі мен Жер қойнауы кодексіне қайшы келеді.
Мәселенің шешімі қандай?
Қазіргі уақытта құқық қорғау органдары мен тиісті мекемелер бұл жағдайды жан-жақты тексеруде. Жайық өзенін қорғау және жағалау экожүйесін қалпына келтіру үшін нақты шаралар қабылдануы тиіс.
