Түркиядағы саяси тартыс жаңа кезеңге өтті. Ыстамбұл мэрі, қамауға алынған Экрем Имамоғлы Республикалық-халықтық партияның (РХП) ресми президенттік кандидаты ретінде ұсынылды. Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды. Елдегі 15 миллион азамат қатысқан праймеризде 13 миллионнан астамы Имамоғлының кандидатурасын қолдап дауыс бергені мәлім болды.
Бұл оқиға Түркиядағы ішкі саяси жағдайдың шиеленісе түскенін көрсетті. Оппозиция өкілінің қамауда отырғанына қарамастан, халықтың оған деген сенімі мен қолдауы ерекше деңгейге жетті.
РХП праймеризінің нәтижесі: Халық дауысы — әділетке үндеу
23 наурызда өткен ішкі партиялық праймериз нәтижесінде РХП төрағасы Озгюр Озель мәлімдеме жасап, 1,653 миллион партия мүшесінің дауыс беру процесіне қатысқанын, ал жалпы 13,2 миллион азаматтың Имамоғлыны қолдап дауыс бергенін атап өтті. Бұл — Түркиядағы демократиялық белсенділіктің айқын көрінісі.
Озель өз сөзінде ел президенті Реджеп Тайип Ердоғанды кезектен тыс сайлау өткізуге шақырып, нағыз саяси бәсекелестік орнауы үшін Имамоғлының қатысуына мүмкіндік берілуі тиіс екенін жеткізді. Ол сайлаудың әділ әрі ашық өтуін талап етті.
Силиври түрмесінен жолданған үміт хаты
Қамауда отырған Экрем Имамоғлы праймериз нәтижесі шыққаннан кейін Силиври түрмесінен халыққа арнау жолдап, сенім білдірген азаматтарға алғысын білдірді. Ол бұл саяси белсенділікті «елді езгіден босату үміті» деп атады.
«Бұл биліктің қысымынан, экономиканың құлдырауынан және заңсыздықтан зардап шеккен ондаған миллион адамның наразылығының көрінісі», — деп жазды Имамоғлы өз мәлімдемесінде.
Имамоғлының бұл сөзі көпшілік арасында үміт пен ынтымақтастықтың белгісіне айналып, халықтың оянуына серпін беріп отыр.
Жаппай наразылық: Бостандық үшін бес күндік күрес
Экрем Имамоғлының тұтқындалуына байланысты Түркия қалаларында жаппай наразылық шерулері өтіп жатыр. Reuters агенттігінің мәліметінше, соңғы түні ғана жарты миллионға жуық адам көшеге шыққан. Олар «Имамоғлыны босатуды» және «оппозицияны қудалауды тоқтатуды» талап етуде.
Халықтың бұл әрекеті — тек бір саясаткерге емес, бүкіл демократиялық құндылықтарға жасалған қолдаудың белгісі. Түркиядағы қазіргі әлеуметтік-саяси ахуал азаматтық қоғамның оянғанын, әділетсіздікке қарсы үн көтергенін көрсетеді.
Саяси астар және халықаралық реакция
Экрем Имамоғлы «билікті асыра пайдаланды» және «сотты құрметтемеді» деген айыптаулар бойынша ұсталып, мэр қызметінен босатылған. Алайда оппозиция мен халықаралық құқық қорғау ұйымдары бұл істің артында саяси астар жатқанын мәлімдеп отыр. Бұл қадам — оппозициялық үміткерді саяси науқаннан шеттету әрекеті ретінде бағалануда.
Freedom House, Human Rights Watch сынды ұйымдар Түркия билігін демократиялық нормаларға қайшы әрекет етуде деп сынға алды. Сарапшылардың пікірінше, егер Имамоғлы сайлауға толыққанды қатыса алмаса, бұл Түркияның халықаралық беделіне елеулі соққы болмақ.
Түркия тағдыры таразыда
Экрем Имамоғлының президенттікке ұсынылуы — Түркиядағы демократия үшін күрестің жаңа кезеңі. Оның қамауда отырып, миллиондаған адамның қолдауына ие болуы — халықтың әділет пен бостандықты қалауының көрінісі. Бұл саяси оқиға елдің болашағына әсер ететін тарихи шешімдердің алдында тұрғанын көрсетеді.
Ендігі басты сұрақ: Түркия билігі әділ сайлау өткізіп, халықтың еркін таңдауына мүмкіндік бере ме?
