Ресей Ішкі істер министрлігі (ІІМ) репатриант ретінде қоныс аудару бағдарламасына қатысу құқығына ие азаматтардың санатын кеңейтуді ұсынды. Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды.
Ресей Ішкі істер министрлігінің (ІІМ) репатриацияға қатысты жаңа ұсыныстары – бұрынғы КСРО аумағындағы азаматтарға Ресейге қоныс аудару процесін жеңілдету мақсатындағы қадамдардың жалғасы. Әсіресе, соңғы жылдары Ресейдің демографиялық ахуалды тұрақтандыру әрі еңбек нарығындағы қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін көші-қон саясатын белсенді түрде жетілдіріп жатқаны байқалады.
1. Жаңа өзгерістердің мәні
- Азаматтықты алу мүмкіндігінің кеңеюі: Бұрын тек белгілі бір санатқа жататын азаматтар (РСФСР-де туған немесе тұрған, Ресей азаматтығынан бас тартқан, шетелде тұрақты тұрған, Ресейде туыстары барлар) жеңілдетілген тәртіппен Ресей азаматтығын алу құқығына ие болса, енді бұрынғы Беларусь, Қазақстан, Молдова және Украина КСР аумағында дүниеге келген немесе тұрған азаматтардың да осы бағдарламаға қатысуға мүмкіндігі туындайды.
- Латвия мен Эстонияда тұрып жатқан азаматтығы жоқ тұлғалар: Бұл топқа жататын адамдар да орыс тілін еркін меңгерсе және ресейлік мәдени ортаға жақын болса, бағдарлама шеңберінде репатриацияға өтініш бере алады.
- Орыс тілін білу туралы құжаттар тізімінің кеңеюі: Бұл талап Ресейге көшкісі келетін азаматтар үшін негізгі кедергілердің бірін жеңілдетеді. Яғни, тілді білу деңгейін растайтын құжаттарды алу оңайлауы немесе балама дәлелдерді ұсыну мүмкіндігі пайда болуы ықтимал.
2. Қазақстан азаматтарына ықпалы
- Кеңейтілген мүмкіндік: Бұрын Қазақстан азаматтары үшін репатриация бағдарламасына қатысуға қойылатын талаптар белгілі бір өлшемдермен шектелген болса, енді «КСРО құрамындағы Қазақстанда туған немесе тұрған» деген критерий енгізілуі арқасында азаматтардың ауқымы ұлғаймақ.
- Көші-қон үрдісіне әсері: Бұл өзгеріс шетелде білім немесе жұмыс іздеп жүрген қазақстандықтар үшін қосымша бағыт ретінде Ресейге көшуді қарастыруына түрткі болуы мүмкін. Сондай-ақ, Ресейден Қазақстанға келген көшіп-қонушылар кері қайтуды да ойластыратын жағдайлар тууы мүмкін.
- Ресей азаматтығын алу рәсімі жеңілдеуі: Егер азамат (немесе оның тікелей туысы) бұрынғы КСРО шеңберінде Қазақстан аумағында дүниеге келсе, орыс тілін меңгергенін дәлелдесе, Ресей азаматтығын оңайлатылған тәртіппен алу ықтималдығы артады.
3. Ресейдің саяси және демографиялық мүдделері
- Демографиялық фактор: Ресей соңғы жылдары еңбекке қабілетті халық санын арттыруға және сыртқы көші-қон есебінен халық санын көбейтуге тырысып келеді. Соның бірі – Ресейге мәдени-тарихи, этникалық және тілдік тұрғыда жақын халықтарды тарту саясаты.
- Аймақтық саясат және мәдени ықпал: Ресей посткеңестік аумақтағы ықпалын сақтауға және арттыруға тырысады. Репатриация бағдарламасы арқылы орыс мәдениетіне жақын адамдарды өзіне қарату – осы стратегияның бір қыры деуге болады.
4. Құқықтық және әлеуметтік аспектілер
- Адаптация мен интеграция: Ресейге көшіп барған азаматтар үшін баспана, жұмыс орны, білім беру, денсаулық сақтау мәселелерін шешу маңызды. Репатриация аясында көрсетілетін қолдау шаралары (өтемақы, уақытша тұру жеңілдіктері, құжаттарды рәсімдеу тәртібі) нақты айқындалса, көші-қон толқынының тиімді реттелуіне септігін тигізеді.
- Жеке басының құқықтары мен міндеттері: Ресейдің адам құқықтары жөніндегі уәкілі Татьяна Москалькованың бастаманы қолдауы – жаңа ережелердің гуманитарлық тұсын ескергенін білдіреді. Алайда мұндай бағдарламалардың нақты іске асуына қарай, азаматтардың қандай құқықтық кепілдіктерге ие болатыны және қандай шектеулерге тап болуы мүмкін екені әлі де талқылануы керек.
5. Болашақта болуы мүмкін салдарлар
- Қазақстан мен Ресей арасындағы көші-қон ағымы: Ресейдің жаңа бастамасы Қазақстандағы кейбір азаматтардың Ресейге қоныс аударуын күшейтуі ықтимал. Бұл өз кезегінде Қазақстан үшін кадр тапшылығы, әсіресе орыс тілінде жоғары білімі бар мамандардың азаюы сияқты салдарларға әкелуі мүмкін.
- Құқықтық қайта реттеу қажеттілігі: Қазақстан азаматтарының шетел азаматтығын алу және қос азаматтық мәселесі Қазақстан заңнамасында түрлі шектеулер мен талаптарды талап етеді. Сондықтан мұндай миграциялық толқындар көбейген сайын, Қазақстан тарапы да өз заңдарын қайта қарап, нақтылауға мәжбүр болуы мүмкін.
- Мәдени және әлеуметтік байланыстардың дамуы: Бүгінгі жаһандану дәуірінде миграция мен мәдени алмасу процесі екіжақты байланыстарға да ықпал етеді. Ресейге көшіп барған азаматтар екі ел арасындағы диаспора, мәдени қарым-қатынас және экономикалық байланыстардың нығаюына себеп болуы мүмкін.
PS
Ресейдің репатриация ережелерін кеңейтуге қатысты жаңа ұсыныстары – посткеңестік кеңістіктегі миграциялық саясаттың маңызды бір кезеңі. Бұл өзгерістер Қазақстан азаматтарының да Ресейге қоныс аудару мүмкіндіктерін арттырады. Алайда барлық тетіктердің нақты қалай жұмыс істейтіні, бағдарламаның іс жүзіндегі талаптары мен жеңілдіктері, сондай-ақ Қазақстан заңнамасының талаптары да елеулі рөл атқарады. Сондықтан әлеуетті қатысушыларға кез келген қадам жасамас бұрын Ресей мен Қазақстанның көші-қон, азаматтық және әлеуметтік қолдау шараларына қатысты заңнамаларын мұқият зерделеу қажет.
