Технологияның дамуымен қатар жас ұрпақты дамыту мен тәрбиелеу мәселесі ерекше назар аударуды қажет ете бастады. Статистика бюросының деректеріне сәйкес, 6 жастан 15 жасқа дейінгі интернет пайдаланушы балалардың үлесі 2022 жылға 92,2% -. құрады, ұялы телефон арқылы 11 жастан 15 жасқа дейінгі жасөспірімдердің 93,9% -ы и интернет контент тұтынған. Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі ЮНИСЕФ-пен серіктестікте жүргізген «Kazakhstan Kids Online» зерттеуі Интернеттің Қазақстандағы балаларға төнетін қауіп-қатерлерін атап өтті. Бұл зерттеу қауіпсіз және білім беру мазмұнын құрудың, сондай-ақ балаларды онлайн кеңістікте қорғауға бағытталған стратегияларды әзірлеудің маңызды қажеттілігін көрсетеді.
Ерте жастан бастап балалар интернет әлеміне белсенді түрде ене бастайды, ал 9-10 жасқа дейін олардың көпшілігі әлеуметтік желілер мен ойын платформаларын белсенді қолданады. Балалардың 5 пайызы, төрт жастан кіші жаста интернетті қолдана бастайтындықтан, балалар үшін сенімді және танымдық онлайн-ресурстарды дамыту олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және цифрлық әлемде олардың білім беру әлеуетін қолдау үшін басымдық болуы керек екені анық.
Көптеген бағытың ішінде балалардың көңіл көтеруіне ғана емес, сонымен қатар баланың жан-жақты дамуына үйретуге, шабыттандыруға және ықпал етуге қабілетті балалар ойын-сауық контенті маңызды болып табылады.
Балалар әдебиеті
Ұлттық Құрылтайдың үшінші отырысында Қазақстан Республикасының президенті Қасым-Жомарт Тоқаев мемлекеттік саясаттың негізгі басымдығы ретінде қазақ тілінің маңыздылығын атап өтті. Ол бизнес, техника және ғылым салаларында қазақ тілінің өсіп келе жатқан сұранысына тоқталып, ағарту оның одан әрі дамуы үшін негіз болып табылатынын атап өтті. Президент кітап дүкендеріндегі қазақ тіліндегі әдебиет үлесінің артқанын және баспагерлердің жаңа буынының әлемдік бестселлерлерді аудару және басып шығару жөніндегі белсенді жұмысын атап өтті.
Тоқаев мемлекеттік саясаттың мақсаты – бос әңгімелерге емес, нақты істерге баса назар аудара отырып, қазақ тілінің күнделікті өмірдегі рөлін мәжбүрлеусіз дәйекті түрде нығайту екенін атап өтті. Ұлттық Құрылтай мүшесі Рауан Кенжеханұлының басшылығымен «Қазақ тілі» халықаралық қоғамының қызметіне ерекше назар аударылды. Президент бай азаматтардан кеңінен қолдау алған «Qazaq tili» эндаумент-қорын құруға қолдау білдіріп, Қамқор адамдардың үлесі арқасында қорды одан әрі толықтыруға сенім білдірді.
Балалар әдебиеті бұл тұрғыда ерекше назар аударуды қажет етеді, өйткені ол тек көңіл көтеріп қана қоймайды, сонымен қатар жас оқырмандар үшін тілдік ортаны қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Қазіргі Қазақстанда жазушылар өз шығармаларын балаларға бірнеше тілді меңгеруге көмектесу үшін белсенді қолданады.
Қазақстанның балалар әдебиетін дамыту тұрғысынан шығармалары ұлттық және халықаралық деңгейде танымал болған бірқатар авторларды атап өткен жөн. Олардың арасында Ресейде сәтті болған «Мен өмір сүргім келеді», «Германия» және «Футбол алаңы» сияқты танымал кітаптардың авторы Аделия Амраева бар. Сондай-ақ, пьесалары Қазақстандағы спектакльдердің негізін қалаған балалар жазушысы және драматург ретінде танымал Нұрайна Сәтбаевты атап өткен жөн. Зира Наурызбаева мен Лиля Калаус қазақ және ағылшын тілдеріне аударылған және Amazon-да қолжетімді «Бату мен оның достарының шытырман оқиғалары» атты танымал кітаптар сериясын жасады. Ксения Рогожникова мен Елена Клепикова Ресейде оқырманын тапқан және тіпті қосымша тиражбен басып шығарылған «Патшайымның қояны немесе өзгерістер уақыты» кітабын шығарды. Тони Шипулинаның «Муха» дебюттік романы, Юрий Серебрянскийдің ересектер мен балалар арасындағы талқылауға арналған әлеуметтік-экономикалық тақырыптарды қарастыратын «қазақстандық ертегілер» және жақында Ильдар Халитов шығарған «Қазақстандық метеориттер» жанрға орасан зор үлес қосты.
Қазақстандағы балалар контенті жаһандық трендтерді көрсете отырып және елдің мәдени ерекшеліктерін ескере отырып, қарқынды дамуды көрсетеді. Цифрлық технологияларға қол жетімділіктің артуымен және жас ұрпақтың әлеуметтік медиаға қатысуының артуымен балалар үшін сапалы, қауіпсіз және білім беру мазмұнын құрудың маңыздылығы айқын болады. Әлемдік балалар хиттерін, кітаптарын, сондай-ақ цифрлық контентті мемлекеттік тілге аударуға және бейімдеуге, интернетте қорғау тетіктерін нығайтуға және бірегей контентті дамытуға бағытталған бастамалар Қазақстанның балаларға пайдалы және дамытушы ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз етуге деген ұмтылысын көрсетеді. Бұл қауіпсіз әрі позитивті тәрбиеге ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар қазіргі әлемнің тез өзгеретін жағдайларына бейімделе алатын білімді, креативті және үйлесімді дамыған ұрпақты қалыптастырудағы маңызды қадам болып табылады.
