Керек кеңес: Алаяқтар хабарласса не істеу керек

Фото: inform.kz

Қылмыстық статистика: Алаяқтық көбейіп барады

2025 жылдың алғашқы 5 айында Қазақстанда 10 145 интернет-алаяқтық фактісі тіркелген. Бұл – өткен жылғы 22 870 жағдаймен салыстырғанда өсімнің тұрақты екенін көрсетеді.

Өңірлер бойынша көшбасшылар:

  1. Астана – 1548 жағдай

  2.  Алматы – 1114 жағдай

  3. Қарағанды облысы – 868

  4.  Павлодар облысы – 861

  5.  Ақмола облысы – 792

Барлығы 17 909 адам алаяқтардың құрбанына айналды, оның ішінде 1131 зейнеткер және 50 бала бар.


Алаяқтар қандай әдістерді қолданады?

Бас прокуратураның дерегінше, ең кең таралған схемалар:

  • «Банк қызметкері» атын жамылып қоңырау шалу – 2118 жағдай

  • Интернеттегі жалған хабарландырулар – 2104 жағдай

  • «Инвестициялық» алаяқтық – адамдар шоттарын босатып, қарызға батады

  • Қаскөйлер жиі шетелде отырып әрекет етеді, бұл іздеуді қиындатады


Өзіңізді қалай қорғауға болады?

Бас прокуратура 6 маңызды кеңес ұсынады:

  1. Бейтаныс қоңырауларға сенбеңіз – картаның дерегін айтпаңыз. Ресми нөмірге өзіңіз қоңырау шалыңыз.

  2. Онлайн мәмілелерді тексеріңіз – сайт қауіпсіз бе (https://)? Бағасы тым төмен бе?

  3. Инвестиция алдында тексеріңіз – Ұлттық банк сайтынан лицензия бар-жоғын көріңіз.

  4. Алдын ала төлем жасамаңыз – тауарды алғаннан кейін төлеңіз.

  5. Жеке деректерді қорғай біліңіз – құжат фото, SMS-кодтарды таратпаңыз.

  6. Жедел әрекет етіңіз – банк пен полицияға дереу хабарласыңыз.