Бүгін, 12 қаңтар – қазақ халқының біртуар тұлғасы, тау-кен инженері, көрнекті мемлекет қайраткері Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаевтың туған күні. Ол ХХ ғасырдың екінші жартысында Қазақстанның саяси, экономикалық және мәдени өміріне зор ықпал еткен, өз заманының көшбасшысы болған тұлға. Төменде Қонаевтың өмірбаяны, саяси қызметі және ел тарихындағы маңызы туралы ақпараттық мақаланы ұсынамыз.
Дінмұхаммед Қонаевтың өмірбаяны
- Туған күні: 12 қаңтар 1912 жыл
- Туған жері: Алматы қаласы маңы, Шымбұлақ аумағы
- Білімі: Мәскеу тау-кен институтын (кей деректерде «Мәскеу тау-кен металлургия институты» деп аталады) тау-кен инженері мамандығы бойынша аяқтаған
Жас кезінен ғылымға, техникаға ерекше қызығушылық танытып, тау-кен ісінде білім алған Қонаев еңбек жолын инженер-геолог ретінде бастады. Кейіннен өндірісті ұйымдастыру, кен орындарын басқару сынды жауапты қызметтер атқарып, кәсіби біліктілігімен көзге түсті.
Саяси қызметі
Дінмұхаммед Қонаев кеңестік дәуірде Қазақ КСР-інің бірден-бір ірі басшыларының бірі ретінде танылды. Оның саяси қызметінің басты белестері:
- Қазақстан КП Орталық Комитетінің мүшесі: Көп жылдар бойы партияның жоғарғы органдарында белсенді қызмет атқарды.
- Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің Төрағасы (1960–1962): Мемлекет басшылығында шаруашылықты дамытуға, өндірістің қуатын арттыруға, тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсартуға атсалысты.
- Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Бірінші хатшысы (1964–1986): Бұл лауазымда Қазақстанның саяси-экономикалық бағытын айқындап, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын өркендетуде ірі жобаларды іске қосты. Сондай-ақ мәдениет, білім және ғылым салаларын дамытуға ерекше көңіл бөлді.
Оның басшылық кезеңі тың және тыңайған жерлерді игеру, ірі өнеркәсіп орындарын салу, республиканың ғылыми-инновациялық әлеуетін көтеру сынды тарихтағы маңызды оқиғалармен тұспа-тұс келді.
Ел дамуына қосқан үлесі
- Өнеркәсіп: Көмір, мұнай және түрлі-түсті металлургия салаларын дамытуға атсалысып, жаңа кен орындарын ашуға ұйытқы болды.
- Ауыл шаруашылығы: Тың жерлерді игеру арқылы дәнді дақылдар өндірісін ұлғайтуға және ауыл-аймақ инфрақұрылымын жақсартуға ықпал етті.
- Әлеуметтік сала: Халықтың әл-ауқатын арттыру мақсатында білім, денсаулық сақтау, мәдениет нысандары көптеп салынды.
- Ғылым мен мәдениет: Ғылыми институттар құрылды, мәдени мекемелер – театрлар, кітапханалар, музейлер ашылды. Қазақ зиялыларына үлкен қолдау көрсетілді.
Қонаевтың халық жадында қалуы және құрметтелуі
- Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаевтың құрметіне еліміздің бірнеше қалаларындағы көшелер, ескерткіштер, оқу орындары аталған.
- Түрлі мемлекеттік марапаттар мен ордендерге ие болды.
- Тарихи-танымдық кітаптар, деректі фильмдер, зерттеу еңбектері жарық көріп, оның қайраткерлік қырын, тұлғалық ерекшелігін жан-жақты ашып көрсетіп келеді.
Қорытынды
Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаев – Қазақстан тарихында терең із қалдырған, ел дамуына зор үлес қосқан бірегей мемлекет қайраткері. Бүгін, 12 қаңтар – Алаш жұрты үшін атаулы күн. Бұл күні халқымыз ардақты перзентін еске алып, оның ерен еңбегі мен дара тұлғасын тағы бір мәрте дәріптейді. Қонаевтың өмір жолын білу – еліміздің өткенін, даму кезеңдерін және жетістіктерін тану жолындағы маңызды қадамдардың бірі.
