Қазақстанда жанармай бағасының өсуі – бұл болашақта сөзсіз болады деп санайды мұнай-газ саласының маманы Олжас Байдильдинов. Оның айтуынша, жанармай бағасын ұстап тұрудың шегі бар және нарықтық бағаға көшу қажет.
Байдильдиновтың айтуынша, үкімет жанармайды арзан бағада сату үшін компанияларды шығынға ұшыратуда, бұл өз кезегінде нарықтағы сұраныс пен ұсыныстың дұрыс үйлесімсіздігіне әкеліп соқтырады. Мәселен, Атырау мұнай өңдеу зауытының тоқтап қалуынан кейін «ҚазМұнайГаз» Ресейден 50 мың тонна жанармайды сатып алып, оны Қазақстанда жергілікті бағамен сатқан, бұл компанияға шығын әкелген.
Сарапшы Қазақстандағы жанармай бағасының ішкі нарықтан тыс жерлерге ағып кетіп жатқанын атап өтті. Ол жанармайды арзан бағамен сатудың кесірінен экономикалық шығындар өсіп, коррупциялық тәуекелдердің де артуы мүмкін екендігін айтады.
Байдильдинов отын бағасының қымбаттауы орта таптағы халыққа үлкен салмақ түсірмейтінін түсіндірді. Ол аз ғана өсімнің жанармай шығындарын айтарлықтай көтермейтінін мысалға келтіріп, бұл мәселені әлеуметтік қысымның себебі деп қарастыруға болмайтынын айтты.
Маманның пікірінше, мұндай бағаны ұстап тұру жанармай өнеркәсібіне де теріс әсер етуде. Мысалы, АИ-92 бензині қазіргі 205 теңге шегінің орнына 250 теңге болуы керек. Одан бөлек, әлемдік нарықтағы доллар инфляциясы, металл бағасының өсуі сияқты факторлар Қазақстанда жанармай бағасының көтерілуін сөзсіз қажет етеді.
Қазақстан Үкіметі ЕАЭО-ның ортақ нарығы іске қосылғанға дейін жанармайды сыртқа шығаруға шектеуді 2026 жылдың соңына дейін ұзартуды жоспарлап отыр.