Кітапхана және мұрағат қызметкерлерінің әлеуметтік мәселелері шешілуге тиіс
Қазақстанда мәдениет саласындағы қызметкерлердің жалақысы көтерілуі мүмкін. Бұл туралы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың төртінші отырысында мәлімдеді. Президент ұлттық бірегейлікті нығайту жолында мәдениет саласының маңызын атап өтіп, оның ішінде кітапхана, мұрағат және ғылыми мекемелердің рөлін ерекше атап өтті.
Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды.
Мәдени мұраның цифрландырылуы және оның маңызы
Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, интернет кеңістігінде Қазақстан туралы толыққанды ақпараттың аздығы мәселесін шешу қажет. Үкіметке Ұлттық цифрлық мұрағат құру және оны халықаралық деңгейде еркін пайдалану үшін шетелдік компаниялармен бірігіп жұмыс істеу тапсырылды. Бұл жоба Қазақстанның тарихи және мәдени мұрасын кеңінен насихаттауға, сондай-ақ әлемдік жасанды интеллект жүйелерінің Қазақстан туралы ақпаратты дұрыс қалыптастыруына мүмкіндік береді.
Осы мақсатта еліміздің басты мәдени және ғылыми орталықтарының бірі – «Ғылым ордасы» мекемесінің қызметі күшейтіледі. Оның құрамына Орталық ғылыми кітапхана, төрт ірі музей, Қазақстан ғылыми мұрағаты, қалпына келтіру және консервациялау орталығы кіреді.
Аталған мекемелерде 5,8 миллионнан астам кітап қоры жинақталған, оның ішінде 150 мыңнан аса сирек кездесетін қолжазбалар бар. Бұл құнды деректердің барлығы цифрландырылып, әлемдік қауымдастықтың назарына ұсынылуы тиіс.
Кітапхана және мұрағат қызметкерлерінің жалақысы қалай өзгереді?
Премьер-министрдің орынбасары Ермек Көшербаевтың мәліметінше, 2025-2027 жылдары «Ғылым ордасының» қызметкерлерінің жалақысын арттыру мәселесі қарастырылып жатыр.
Бұл мақсатқа республикалық бюджеттен 1,946 миллиард теңге бөлінген:
- 2025 жылы – 651 миллион теңге,
- 2026 жылы – 647 миллион теңге,
- 2027 жылы – 648 миллион теңге.
Қазіргі таңда «Ғылым ордасының» 214 қызметкері жұмыс істейді. Олардың орташа жылдық жалақы қоры 411,9 миллион теңгені құрайды. Бұл соманы қызметкерлер санына бөлгенде, бір адамның орташа жылдық жалақысы шамамен 1,9 миллион теңгені (айына 160 мың теңге) құрайды.
Алайда, бұл жалақы басқа мәдениет саласы қызметкерлерінің еңбекақысымен салыстырғанда төмен. Сол себепті, Үкімет «Ғылым ордасының» қызметкерлеріне қосымша үстемақы төлеу, штат санын көбейту және жалақы жүйесін қайта қарастыру мәселесін пысықтап жатыр.
Мәдениет қызметкерлерінің жалақысын арттыру қажеттілігі
Мәжіліс депутаты Жұлдыз Сүлейменованың айтуынша, Орталық ғылыми кітапхана мен Қазақстанның ғылыми мұрағаты материалдық-техникалық базасының әлсіздігімен қатар, қызметкерлердің төмен жалақы алуына байланысты қиындықтарға тап болған.
Мәселен:
- 20 жылдық тәжірибесі бар кітапханашылардың орташа жалақысы – 100 мың теңге ғана.
- XV-XVIII ғасырлардағы 20 мыңнан астам сирек кітаптар дұрыс сақталмай отыр.
- Музейлер мен архивтерде күрделі жөндеу және техникалық жаңарту жұмыстары қажет.
Бұл мәселелерді шешу үшін Ғылым және жоғары білім министрлігі арнайы «Жол картасын» әзірледі. Ол келесі бағыттарды қамтиды:
✔️ Кітапхана мен мұрағаттың техникалық базасын нығайту (ауа баптау, ылғал деңгейін бақылау, заманауи сканерлер алу).
✔️ Кітапхана қызметкерлерінің жалақысын көтеру.
✔️ Архив және сирек кітаптар қорының сақталуын қамтамасыз ету.
✔️ Халықаралық стандарттарға сәйкес музейлерді жаңғырту.
Қазақстанның мәдени мұрасын сақтау және оны әлемге таныту үшін кітапхана, мұрағат және музей қызметкерлерінің әлеуметтік жағдайын жақсарту аса маңызды. Үкімет бұл салаға қосымша қаржы бөліп, жалақыны кезең-кезеңімен арттыруды жоспарлап отыр. Бұл өзгерістер ғылыми-ағартушылық мекемелердің тұрақты жұмыс істеуіне, кәсіби мамандардың кетпеуіне және мәдени мұраны сапалы түрде сақтауға ықпал етеді.
