Қазақстандағы банктер Ресеймен серіктес кәсіпорындарға несие беруден және төлемдерді жүргізуден бас тартып жатыр. Бұл туралы «Ақ жол» партиясының жетекшісі Азат Перуашев 13 ақпанда өткен үкімет отырысында мәлімдеді. Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды.
Банктер не себепті несиелендіруден бас тартуда?
Азат Перуашевтің айтуынша, Қазақстанның қаржы ұйымдары екінші санкциялардан қауіптеніп, Ресеймен жұмыс істейтін компанияларға несие беруді тоқтатқан.
- Батыс елдері санкцияларының кеңеюінен экспортқа шығарылатын өнімдер санкциялық тізімге енсе, банктер SWIFT жүйесінен ажыратылу қаупіне ұшырауы мүмкін.
- Осыған байланысты кейбір банктер кәсіпорындардан Ресейге экспорттан бас тарту туралы міндеттемелерді талап ете бастады.
«Банктер зауыттардан Ресейге экспорт жасамайтыны туралы міндеттемелерге қол қоюды сұрап отыр. Егер олар бұл талапты орындамаса, кредиттік желілерді жабу қаупі бар,» – деді Перуашев.
Еуроодақтың ұстанымы мен банктердің сақтығы
Бұған дейін Еуроодақтың санкция мәселелері жөніндегі арнайы уәкілі Дэвид О’Салливан Қазақстаннан Ресейге экспортты шектеу жоспары жоқ екенін мәлімдеген болатын.
- Негізгі мәселе – Қазақстан аумағы арқылы санкцияға іліккен тауарлардың реэкспорты.
- Дегенмен, қазақстандық банктер тәуекелдерді ескере отырып, санкциялар қаупін азайту үшін сақтық шараларын күшейтіп отыр.
Қазақ өнеркәсібіне кері әсері
Банктердің мұндай әрекеті Қазақстанның машина жасау саласына және жалпы өнеркәсібіне теріс ықпал етуде.
- Ресейге экспортталған машина жасау өнімдері 2023 жылы 15%-ға төмендеді.
- Бұл жағдай шетелдік нарықтарға қолжетімділіктің қиындауына және жоғары технологиялық өнім өндіруші кәсіпорындардың табысын азайтуына әкелді.
«Бұл саясат отандық өнеркәсіптің дамуын тежеп отыр. Қазақстандық кәсіпорындар әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті болу мүмкіндігінен айырылып, табысын азайтуда,» – деп атап өтті Перуашев.
Шешім жолдары
Азат Перуашевтің пікірінше, мәселені үкімет деңгейінде және халықаралық келіссөздер арқылы шешу керек.
- Банк жүйесі мен кәсіпкерлер арасындағы диалогты күшейту қажет.
- Санкциялық талаптар мен отандық өндірушілерді қолдау арасында теңгерім табу маңызды.
Саясаткердің айтуынша, қазіргі жағдай елдің ЖІӨ-нің төмендеуіне, ұлттық валютаның әлсіреуіне, жұмыссыздықтың өсуіне және халықтың өмір сүру деңгейінің төмендеуіне әкелуі мүмкін.
