Қазақстанның Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі коллекторлардың борышкерлермен өзара іс-қимыл жасау ережелерін өзгертуге бағытталған қаулы жобасын әзірледі. Бұл бастама коллекторлық агенттіктердің борышкерлерге қатысты жұмысына жаңа талаптар қойып, нақты алгоритмді қалыптастыруды мақсат етеді.
Қарызды өтеу шарттарына өзгерістер енгізу
Жобада қарызды өтеу шарттарына қатысты ережелерге өзгерістер енгізу ұсынылған. Бұрын коллекторлық агенттіктер қарыз өтеу шарттарына өзгерістер енгізуді 15 күн ішінде жүргізетін, бірақ жаңа өзгерістер бойынша, егер агенттікке байланысты емес күтпеген жағдайлар болса, бұл мерзім ұзартылады. Мұндай жағдайлар жойылғанға дейін мерзімді ұзарту қарастырылған, бұл қарыз төлеушілер үшін икемді шарттарды қамтамасыз етеді.
Борышкерлермен жұмыс істеу алгоритмі
Жаңа талаптар бойынша, егер борышкердің қарызына қатысты сот шешімі немесе нотариус орындау туралы жазбаша куәлік шығарған болса, коллекторлық агенттік борышкермен қарызды реттеу келісімшарты күшіне енгеннен бастап, өндіріп алу ісін тоқтатуға міндеттеледі. Келісімшартқа борышкердің қарызды өтеу тәртібі мен шарттары енгізіледі. Бұл өзгерістер борышкер мен агенттік арасындағы келісімді заңды тұрғыдан қорғауға және реттеуге мүмкіндік береді.
Борышкерді хабарландыру тәртібі
Жаңа ережелерге сәйкес, борышкерді хабарландыру тәртібі де нақты көрсетілген. Енді келісімшартта көрсетілген мекенжайға тапсырыс хат жіберу немесе электрондық пошта, SMS немесе push-хабарламалар арқылы хабарлау мүмкіндігі беріледі. Хабарламаны борышкердің жақын туыстарына тапсыру немесе электронды түрде жіберу арқылы оның жеткізілгені расталады. Егер хабарлама жеткізілмесе немесе қабылдаудан бас тартылса, ол бәрібір жеткізілген болып есептеледі. Сонымен қатар, борышкер агенттікке өзі келіп хабарламаны қол қойып алған жағдайда, бұл факт журналға тіркеледі.
Интернет алаяқтарынан зардап шеккендерге көмек көрсету ұсынысы
Бұған дейін Жоғарғы соттың халықаралық кеңесі банктер мен микрокредиттік ұйымдарға интернет алаяқтарының құрбаны болған тұлғалардың қарыздарын есептен шығару туралы ұсыныс жасаған еді. Бұл ұсыныстың мақсаты – банктер мен микроқаржылық ұйымдарды қарызды берудегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын күшейтуге ынталандыру. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі бұл бастамаға жауап бере отырып, 2024 жылдың 20 тамызынан бастап, алаяқтық жолмен алынған қарыздарды талап етуді тоқтату туралы заң күшіне енетінін еске салды.
PS: Осы өзгерістер коллекторлық агенттіктердің жұмысын жақсартып, борышкерлердің құқықтарын қорғауға бағытталған. Қарызды өтеу шарттары мен хабарландыру тәртібінің нақты айқындалуы борышкердің құқықтары мен міндеттерін жүйелеп, қаржы секторындағы қауіпсіздік деңгейін арттыруға ықпал етеді.
