Category Archives: Саясат

2024 жылдың қарашасында Қазақстан парламенті Халықаралық орыс тілін қолдау және ілгерілету ұйымын құру туралы келісімді ратификациялады. Бұл бастама қоғамда түрлі пікір тудырып, «Қазақстанға орыс тілін қолдау не үшін қажет?» деген сұрақты алдыңғы қатарға шығарды. Ordaға басылымы хабарлағандай, ұйымның штаб-пәтері Сочиде орналаспақ.

Ұйымның құрылыуына да, оған бөлінетін қаражат жайлы да қоғамда пікір көбейді.

Qazaq.today агенттігі бұл ұйымға қандай елдердің кіретінін анықтап көрді.

Ұйымның құрылуы мен мақсаттары

Халықаралық ұйымды құру туралы бастама 2023 жылдың қазан айында Бішкекте өткен ТМД саммитінде көтерілді. Бұл ұсынысты Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жасаған. Ұйымның штаб-пәтері Ресейдің Сочи қаласында орналасады.

Мақсаттары:

Орыс тілін халықаралық ұйымдарда (БҰҰ, ТМД, ЕАЭО, ҰҚШҰ, ШЫҰ) ілгерілету.
Оны мемлекетаралық және ұлтаралық қарым-қатынас тілі ретінде нығайту.
Орыс тілі мен мәдениетін қолдау және тарату.
Білім беру және мәдени бағдарламалар ұйымдастыру.
Орыс тілін оқыту үшін гранттар мен стипендиялар бөлу.

Ратификация процесі

ТМД елдері келісімге 2023 жылы қол қойды. Содан бері оны әр елде ратификациялау процесі өтті:

Ресей: Құжатты Мемлекеттік Дума мен Федерация Кеңесі 2023 жылдың қазанында бекітті.
Қазақстан: Парламент келісімді 2023 жылдың қарашасында ратификациялады.
Беларусь: Ратификация желтоқсан айында өтті.
Қырғызстан мен Тәжікстан: Құжат 2024 жылдың қаңтарында бекітілді.
Өзбекстан мен Армения: Қолдауға дайын екенін мәлімдеді, бірақ қатысу шарттарын талдауда.

Ұйымның болашағы және сын-пікірлер

Сарапшылардың айтуынша, бұл ұйымның құрылуы дипломатиялық қадам ретінде қарастырылады. Саясаттанушы Ғазиз Әбішев бұл бастаманың Ресей үшін маңызын түсіндіріп өтті:

«Ресей үшін орыс тілі — «жұмсақ күштің» маңызды құралы. Ұйымды құру Қазақстанның Ресеймен қарым-қатынасты теңгерімді сақтау мақсатындағы шешімі болуы мүмкін», — дейді сарапшы.

Әбішев сондай-ақ Қазақстандағы мемлекеттік тілдің маңызына тоқталды. Оның айтуынша, қазақ тілін дамытуға басымдық берілуі демографиялық өзгерістерге байланысты. Қазақстанға қандастардың көшіп келуі және орыс тілінде сөйлейтін халық санының азаюы бұл үрдісті нығайтуда.

Экономикалық және саяси аспектілері

Сарапшы орыс тілі ұйымының Қазақстандағы ықпалы шектеулі болуы мүмкін екенін айтты:

Нарықтық заңдылықтар ағылшын тілінің әлемдік үстемдігін жалғастыратынын көрсетеді.
Орыс тілінің ауқымы кеңейгенімен, ол ағылшын тілімен теңесу үшін онжылдықтар қажет.

Қазақстан үшін бұл не береді?

Қазақстанның бұл бастамаға қатысуы елдің сыртқы саясатында тепе-теңдік сақтауға бағытталған. Бұл бастаманы сарапшылар «символикалық әрі дипломатиялық қадам» ретінде бағалайды. Қазақстан орыс тіліне құрмет көрсетіп, мемлекеттік тіл саясатын нығайтуда.

PS: Халықаралық орыс тілін қолдау ұйымы аймақтағы тілдік саясаттың жаңа қырларын ашуы мүмкін. Бірақ Қазақстанның басты бағыты — мемлекеттік тілдің дамуына негізделген, бұл қоғамдағы тепе-теңдікті сақтауға мүмкіндік береді.

Басты тақырып, Саясат

Қарулы Күштерде маңызды өзгерістер: Құрлық әскерлерінің жаңа бас қолбасшысы тағайындалды

2024-11-26 qazaqtoday Leave a comment

Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Құрлық әскерлерінің бас қолбасшысын ауыстыру туралы шешім қабылдады. Бұл лауазымға генерал-майор Мереке Күжекбаев тағайындалды. Бұрынғы бас қолбасшы Асан Жүсіпов қызметінен босатылды.

Мереке Күжекбаев туралы не белгілі?

Мереке Күжекбаев Қазақстанның Қарулы Күштерінде ұзақ жылдар бойы қызмет еткен, тәжірибесі мол әскери жетекші. Оның мансап жолы келесідей негізгі кезеңдерді қамтиды:

Әскери білім алу:
- 1997 жылы Алматы жоғары жалпыәскери командалық училищесін тәмамдады.
- 2007 жылы Ұлттық қорғаныс университетінде оқыды.
- 2019 жылы Ресей Федерациясы Қарулы Күштері Бас штабының әскери академиясын аяқтады.
Әскери қызметі:
- Әртүрлі кезеңдерде бірнеше әскери бөлімдерде командир болды.
- Әуе-десанттық әскерлерінің қолбасшысы қызметін атқарды.
- 2023 жылдың қарашасында Құрлық әскерлерінің басты штабының басшысы – бас қолбасшының бірінші орынбасары болып тағайындалған еді.
Марапаттары:
Мереке Күжекбаев «Данк» және «Айбын» II дәрежелі ордендерімен, сондай-ақ ведомстволық марапаттармен және мерейтойлық медальдармен марапатталған.

Жаңа тағайындаулар:

Құрлық әскерлеріндегі басқа да маңызды өзгерістер орын алды. Генерал-майор Ержан Ибраев аймақтық «Оңтүстік» қолбасшылығының әскерлеріне жаңа қолбасшы болып тағайындалды. Бұл өзгерістер еліміздің қорғаныс әлеуетін нығайту және әскери басқару жүйесін жетілдіру мақсатында жасалған.

Қорытынды

Қазақстанның Қарулы Күштеріндегі бұл кадрлық өзгерістер әскери басқару сапасын арттыруға және елдің қорғаныс жүйесін күшейтуге бағытталған маңызды қадам болып табылады. Мереке Күжекбаевтың тәжірибесі мен кәсіби қабілеті Құрлық әскерлерінің дамуына оң әсер ететініне сенім мол.

Аймақ, Басты тақырып, Жаңалықтар, Саясат, Қоғам, Әлем

Қазақстанда түрмелердің бірінде теракт жасалмақ болды

2024-11-25 editor1 Leave a comment

Бірнеше өңірде радикал діни идеологияны ұстанатындар анықталды, деп хабарлайды Qazaq Today ақпарат порталы.

Осы жылғы 22 қарашада Ұлттық қауіпсіздік комитеті ІІМ-мен бірлесе, Алматы облысы прокуратурасының үйлестіруімен Алматы, Қостанай және Жетісу облыстарының қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінде 10 радикалды діни идеология жақтасының әрекетінің жолын кесті.

Алдын ала мәліметке сәйкес, фигуранттардың бірі қамау жағдайында террорлық акт жасауға дайындалған, ал қалғандары терроризмді насихаттауға қатысып, террорлық әрекеттерді ұйымдастыру мақсатында адамдарды өз қатарларына тартумен айналысқан.

Жаза өтеу орындарында жүргізілген тінтулер барысында суық қару, смартфондар және басқа да заттай дәлелдер алынды. Біреуінің экстремизм үшін соттылығы бар. Қалғандары кісі өлтіру, тонау және ұрлық үшін жазаларын өтеген.

Сондай-ақ, Алматы қаласында пробациялық бақылауда тұрған олардың байланысы ұсталды.

Көрсетілген адамдарға қатысты Қылмыстық кодекстің 255, 256 және 259-баптары бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізіліп жатыр. Қылмыстық-процестік кодекстің 201-бабының 1-бөлігіне сәйкес өзге ақпарат жария етуге жатпайды.

Басты тақырып, Саясат, Әлем

Путиннің Украина бойынша «бейбіт» жоспары: Елді үш бөлікке бөлу және оккупацияны жалғастыру

2024-11-25 qazaqtoday Leave a comment

Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды. Кремльдің Украина бойынша құпия жоспарлары жайлы Германияның BILD басылымы мәлімдеді. Ресейдің қорғаныс министрлігінің құпия құжатында елді үш бөлікке бөлуді көздейтін сценарий сипатталған. Бұл жоспарды Путин АҚШ-тың келесі президенті болуы мүмкін Дональд Трампқа ұсынуды көздеп отыр деп болжануда.

Коллаж: Qazaq.today

Құжаттың негізгі мазмұны

BILD басылымының хабарлауынша, Путиннің жоспары Украинаның НАТО-ға кіруіне тосқауыл қою және ел аумағындағы стратегиялық аймақтарды Ресейдің бақылауында қалдыру мақсатында жасалған. Кремль атысты тоқтату туралы келіссөздерге дайын екенін білдірсе де, бұл жоспарды жүзеге асыру арқылы Мәскеу Украинаның толыққанды егемендігін жоюды көздеп отыр.

Ресейдің қазіргі және бұрынғы шенеуніктері құжаттың бар екенін растағандай ақпарат таратылған. Құжатта Украина аумағының бөлінісі мен Мәскеу үшін тиімді әлемдік сценарийлер талқыланған.

Украина үш бөлікке қалай бөлінеді?

Құжатта көрсетілгендей, Ресей Украинаны үш бөлікке бөлуді жоспарлап отыр:

Ресейге қосылатын аумақтар:
Донецк, Луганск, Запорожье және Херсон облыстарымен қатар Қырым толықтай Ресей құрамына кіреді деп жоспарланған. Бұл аймақтар «Ресей аумағының бір бөлігі» ретінде қарастырылады.
Проресейлік мемлекет:
Киев, Сумы, Одесса сияқты облыстар кіретін аймақ «проресейлік мемлекеттік құрылым» ретінде жасақталмақ. Бұл аумақ Мәскеудің ықпалындағы марионеткалық мемлекетке айналады деп болжануда. Ресей бұл аймақта әскерін ұстап, әкімшілік билікке өз кадрларын тағайындауды жоспарлап отыр.
Батыс Украина:
Елдің қалған бөліктері – батыс облыстары «даулы территориялар» ретінде қарастырылуда. Олардың тағдырын Ресей, Польша, Венгрия және Румыния арасындағы келіссөздер шешетін болады.

Төрт ықтимал сценарий

Құжатта әлемдік оқиғалардың дамуының төрт негізгі сценарийі келтірілген:

Көпполярлы әлемнің қалыптасуы:
Бұл сценарий бойынша әлемнің жетекші елдері ықпал ету салаларын өзара бөлісіп, Ресейдің Украинадағы үстемдігін мойындайды.
Аймақтандыру және хаос:
Бұл нұсқада әлемдегі тұрақтылық бұзылып, әртүрлі аймақтар арасында қақтығыстар көбейеді, бірақ Ресей үшін бұл жағдай қолайлы деп есептеледі.
АҚШ пен Батыстың үстемдігі:
Егер Ресей Украинада жеңіліс тапса, әлемдегі ықпал АҚШ пен Батыс елдерінің пайдасына шешіледі деп болжануда. Бұл нұсқа Ресей үшін ең нашар деп саналады.
Қытайдың көшбасшылығы:
Қытайдың әлемдік лидерге айналуы да Мәскеу үшін тиімсіз болып есептеледі.

Путиннің Украина бойынша жоспары Мәскеудің әлемдік аренадағы үстемдігін сақтап қалуға бағытталғаны анық. Алайда бұл жоспар Украинаның тәуелсіздігіне үлкен қауіп төндіруде. Құпия құжатта көрсетілгендей, Ресей Украинаны әлсіретіп, оны толықтай Мәскеудің ықпалында қалдыруды көздеп отыр.

Саясат

Путин Украинамен қақтығыс жаһандық жағдайда жалғасатынын мәлімдеді

2024-11-22 QazaqToday Leave a comment

Ресей президенті Владимир Путин шұғыл мәлімдеме жасады. Оның айтуынша, Украинадағы қақтығыс «жаһандық сипаттағы элементтерге» ие бола бостаған, деп хабарлайды Qazaq.today.

Путин 19 қарашада Украина қарулы күштерінің Брянск облысындағы нысаналарға 6 ATACMS зымыранымен және 21 қарашада Курск облысына Storm Shadow жүйелерімен шабуыл жасағанын алға тартты. Айтуынша, Ресейге соққы жасау үшін ұзақ қашықтықтағы снарядтарды олар жасалған елдердің мамандарынсыз ұшыру мүмкін емес.

«Біз өзімізді қаруларын бізге қарсы қолдануға мүмкіндік берген елдердің әскери нысандарына қарсы шабуыл жасауға құқылымыз деп санаймыз. Ал агрессивті әрекеттер күшейген жағдайда біз де батыл жауап береміз», – деді РФ президенті.

Сондай-ақ ол Мәскеудің орта және қысқа қашықтықтағы зымырандарды одан әрі орналастыру мәселесі АҚШ пен серіктестерінің әрекетіне байланысты шешілетінін мәлімдеді.

«Орешник» сияқты жүйелермен соққы жасалатын нысаналарды таңдағанда, біз бейбіт тұрғындарға алдын ала хабарлап, сол жақта жүрген достас мемлекеттердің азаматтарынан қауіпті аймақтардан кетуді сұраймыз», – деді Владимир Путин.

Сонымен қатар, ол ең жаңа орта қашықтыққа ұшатын «Орешник» зымыранының сәтті сынақтан өткенін хабарлады. Айтуынша, қазіргі заманғы әуе шабуылына қарсы қорғаныс жүйелері бұл зымырандарды ұстай алмайды. Өйткені олар нысанағас екундына 2,5-3 шақырым жылдамдықпен шабуыл жасайды.

«Орешник» зымыран жүйесі НАТО елдерінің Ресейге қарсы агрессивті әрекеттеріне жауап ретінде ұрыс жағдайында сынақтан өткізілген. Путин соңғы зымырандық жүйелерді одан әрі сынау кезінде соққы жасалатын нысаналар Ресейге төнген қауіп-қатерлерге байланысты анықталатынын баса айтты.

Qazaq Today