Қазақстандағы әрбір азамат үшін зейнетақы жинағы – бұл болашақтағы қаржылық қауіпсіздіктің кепілі. Бүгінгі таңда Қазақстандағы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) 2026 жылға арналған ең төменгі жеткіліктілік шегін (ТЖШ) ресми түрде жариялады. Бұл көрсеткіш салымшылардың зейнеткерлік жасқа жеткенде ең төменгі зейнетақы мөлшерінен кем емес төлем алуы үшін шотта қалуы тиіс ең төменгі жинақ сомасын білдіреді.
ТЖШ деген не және оны кімге қолданамыз?
ТЖШ – ең төменгі жеткіліктілік шегі – салымшының ай сайынғы зейнетақы төлемдері ең төменгі деңгейден төмен болмауы үшін қажетті жинақ мөлшері. Бұл көрсеткіш міндетті зейнетақы жарналары арқылы қалыптасады. Ең төменгі жеткіліктілік шегін есептеу кезінде келесі факторлар ескеріледі:
Ағымдағы және болжамды әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер
Ең төменгі зейнетақы мөлшері
Ең төменгі жалақы
Ең төменгі күнкөріс деңгейі
Инфляция мен инвестициялық кірістілік
Яғни, ТЖШ – салымшының зейнеткерлік жасқа жеткенде өмір сүру деңгейін қамтамасыз етуге арналған минималды қаржы кепілі.
2026 жылға арналған әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер
БЖЗҚ мәліметі бойынша, 2026 жылғы ТЖШ есептеу кезінде келесі ресми көрсеткіштер негізге алынды:
Көрсеткіш атауы 2026 жылға белгіленген сома (теңге)
Ең төменгі жалақы 85 000
Зейнетақының ең төменгі мөлшері 69 049
Ең төменгі күнкөріс деңгейі 50 851
Бұл көрсеткіштерді пайдалана отырып, ТЖШ мөлшері орта есеппен 10%-ға өсті, бұл Қазақстандағы инфляция деңгейіне сәйкес келеді. Осылайша, салымшылардың жинағы олардың зейнеткерлік жасқа жеткенде ең төменгі әлеуметтік стандарттарға сай төлем алуын қамтамасыз етеді.
Зейнетақы жинағын шешіп алу мүмкіндігі
2026 жылы БЖЗҚ-дан зейнетақы жинағын шешіп алу шарттары да жарияланды. Салымшылардың жинағын толық немесе ішінара шешіп алуына мүмкіндік беретін негізгі жағдайлар:
1. Зейнеткерлік жасқа жету – 2026 жылы зейнеткерлік жасқа жететін азаматтар ТЖШ мөлшеріндегі жинағын ала алады.
2. Мүгедектік – I немесе II топтағы мүгедектер өз жинағын мерзімінен бұрын пайдалана алады.
3. Ауырып қалған немесе отбасылық жағдайлар – ауыр науқасқа шалдыққан жағдайда, сонымен қатар отбасының өмірін қамтамасыз ету үшін жинаққа қол жеткізуге рұқсат етіледі.
Егер салымшы жинақ көлемі ТЖШ-дан төмен болса, қосымша төлемдер арқылы ең төменгі шекке жеткізу көзделген. Бұл механизм салымшының әлеуметтік кепілдерін сақтау үшін маңызды болып табылады.
ТЖШ әрбір салымшы үшін жасына байланысты есептеледі. Мысалы, егер адам 30 жаста болса, оның жинағы ТЖШ бойынша келесі мөлшерде болуы керек:
Жас Орташа жинақ (теңге)
25 3 000 000
30 4 500 000
35 6 000 000
40 7 500 000
45 9 000 000
50 10 500 000
55 12 000 000
60 13 500 00
