Сурет:dreamstime
Көп адамға таныс сезім – бір сәтте бет қызарып, сөз таба алмай, ойдағыны айта алмай қалу. Ұялшақтық табиғи қасиет, бірақ ол адамның қарым-қатынасына, мүмкіндігіне, кәсіби дамуына кедергі келтіре бастаса, оны жеңудің жолдарын үйрену маңызды.
Ұялшақ адам көбіне өзін тым қатты бақылайды: қалай көрініп тұрмын, бірдеңе дұрыс айтпай қалсам не болады, жұрт не ойлайды деген ішкі сұрақтар мазалайды. Бұл – адамның өзіне тым жоғары талап қоюынан немесе бұрынғы жағымсыз тәжірибеден туындайтын психологиялық тосқауыл. Алайда уақыт пен тәжірибемен бұл қасиетті әлсіретуге болады.
Алдымен, ұялшақтықты өзіңізге сын ретінде емес, табиғи сезім ретінде қабылдау қажет. Адам өз эмоциясын қабылдағанда, оған қарсы күрес азайып, ішкі қысым төмендейді. Одан кейін кішкентай әрі нақты қадамдар жасау маңызды: бір күнде өзін өзгерту мүмкін емес, бірақ күн сайын бір әрекет арқылы өзіңізге сенім қоса аласыз. Мысалы, дүкенде сатушыға бір сұрақ қою, сабақта немесе жұмыста қысқа пікір айту, қоғамдық жерде бір адамға жай ғана сәлем беру секілді қарапайым әрекеттер – үлкен өзгерістің бастамасы.
Өзіңізді көпшіліктің алдында елесетіп көру де жақсы жаттығу. Көп адамды елестетіп, соларға сенімді түрде сөз айтып жатқандай ойша рөл ойнау мидың қорқынышты ситуацияға үйренуіне көмектеседі. Сонымен қатар дене тілін түзету де сенімділік береді: иықты тіктеу, көзді төменге емес, алдыға қарату, тынысты терең алу – миды «барлығы қалыпты» деп сендіреді.
Ұялшақтықты жеңуде өз-өзіңізді сынаудың орнына қолдау керек. «Мен сөйлемесем дұрыс», «мені ұнатпайды» деген ойларды «Мен де пікір айта аламын», «Менің сөзімнің құны бар» деген бекітілген ойлармен алмастыру қажет. Мұндай ой өзгерісі адамның әрекетін де өзгертеді.
Қоршаған орта да маңызды рөл атқарады. Сенім артатын, пікірін бағалайтын адамдармен жиірек сөйлесу өзіңізге деген сенімді күшейтеді. Ал керісінше үнемі сынайтын, келемеждейтін ортада ұялшақтық одан әрі тереңдейді.
Ұялшақтық – әлсіздік емес. Ол адамның сезімтал, бақылағыш, ойланған мінезінен де туады. Бірақ ол сіздің өміріңізге кедергі келтіре бастаса, өзгеруге мүмкіндік әрқашан бар. Ең бастысы – кішкентай қадам жасап, тоқтамау. Уақыт өте сіз өзіңізді бұрынғыдан еркін, ашық әрі сенімді сезіне бастайсыз.
