Фото: freepik.com
Бүгінде әлемнің түкпір-түкпірінде мыңдаған хайуанаттар бағы бар. Онда балалар мен ересектер жан-жануарлардың алуан түрімен танысып, табиғаттың сан түрлі сұлулығына куә бола алады. Бірақ, хайуанаттар бағының тарихы тереңде жатыр. Бұл идеяны алғаш рет кім ойлап тапты? Ол қалай дамыды? Қызықты тақырыптар жайында Qazaq.Today ақпарат порталы анықтап көрді.
Хайуанаттар бағын ойлап табу идеясы – жаңа заманның жемісі емес. Адам баласы ежелгі дәуірлерден бастап жануарларды қолға үйретіп, оларды қызық үшін, билік пен байлықтың белгісі ретінде ұстаған.
— Ежелгі Мысырда (шамамен б.з.д. 1500 жыл) перғауындар арыстан, қабылан, керік секілді экзотикалық жануарларды сарай маңында ұстаған. Бұл сол дәуірде билік пен құдіреттің символы саналған.
-Ассирия патшалығының билеушісі Ашшурбанипал (б.з.д. 7 ғ.) аңшылық саябақ құрып, жануарларды арнайы торларда ұстай бастаған.
-Қытайдың Тан династиясында да (б.з. 7–10 ғ.) императорлар сирек кездесетін аңдарды жинап, императорлық хайуанаттар бағында ұстаған.
Тарихшылардың пікірінше, ең алғашқы ұйымдасқан хайуанаттар бағы *б.з.д. 11 ғасырда Қытайда* император У Ванның бұйрығымен ашылған. Бұл «Орман бағы» деп аталған және 1500-ден астам жануар түрі өмір сүрген.
18–19 ғасырларда Еуропа мен Америкада колониализм мен географиялық ашылымдар дәуірі басталды. Экспедициялар арқылы шетелден жануарлар әкелініп, қалаларда арнайы бақтар салына бастады. Бұл орындар тек байлар мен ақсүйектерге емес, қарапайым халыққа да ашық бола бастады.
Алғашында хайуанаттар бағы адамдардың қызығушылығы мен ойын-сауық үшін ашылды.
Бүгінгі таңда хайуанаттар бағы — жануарларды көрсету ғана емес, оларды қорғау, көбейту және табиғи ортасына қайта енгізу жобаларын жүзеге асыратын күрделі орталыққа айналды. Әлем бойынша 1 мыңнан астам ірі зообақ бар. Олардың ішіндегі беделділері:
— Сан-Диего хайуанаттар бағы (АҚШ),
— Берлин зообағы (Германия),
— Сингапур хайуанаттар бағы,
— Мәскеу хайуанаттар бағы.
Хайуанаттар бағы — тек жануарлар көрмесі емес, адам мен табиғаттың арасындағы байланысты нығайтатын мәдени, ғылыми, экологиялық орталық. Оның тарихы мыңдаған жыл бұрын басталып, бүгінгі күнге дейін мәні мен мақсатын жоғалтқан жоқ. Алғаш рет билік пен байлықтың белгісі ретінде пайда болған зообақтар бүгінде табиғатты сақтау жолындағы маңызды құралға айналды.
