Сурет:pixabay.com
Қояндар – табиғаттағы ең көп тараған және жылдам көбейетін жануарлардың бірі. Олар өздерінің туылу циклымен ерекше, кейде таңғалдыруы мүмкін. Ғалымдардың зерттеулеріне сәйкес, қояндар жыл бойы, яғни маусымдық шектеусіз туа алады, бірақ олардың белсенділігі көбінесе көктем мен жаз мезгілдеріне сай келеді.
Қояндардың көбейуі табиғат жағдайларына байланысты. Жылы және қоректік жағдайлар мол болған кезде, аналық қоян бір жыл ішінде бірнеше рет туып, әрбір шақалақтарының саны 2–12-ге дейін жетуі мүмкін. Бұл олардың өмір сүру стратегиясының бір бөлігі, өйткені табиғатта олардың көптеген жаулары бар, сондықтан санын көбейту арқылы тіршілігін сақтайды.
Қояндардың туу процесі өте жылдам. Құмырсқа сияқты басқа жануарлардан айырмашылығы, олар жер астында немесе шөптің арасына жасырын ұя жасап, қауіптен қорғанады. Әдетте, туылған қояндар алғашқы күннен-ақ қимылдай алады және бірнеше апта ішінде аналық қоянмен бірге қорек іздеуге шығады. Бұл олардың тіршілік ету қабілетін арттырады.
Қызық факт: кейбір зерттеулерде қояндардың туылу циклі ай фазаларына немесе күн ұзақтығына байланысты емес екені анықталған. Бұл олардың табиғи ырғаққа емес, қоршаған ортаның температурасы мен азық мөлшеріне бейімделетінін көрсетеді. Сонымен қатар, қояндар табиғатта өздерінің көбейу қарқынымен экожүйенің тепе-теңдігін сақтап, жыртқыштар үшін азық көзін қамтамасыз етеді.
Қояндардың туылу ерекшелігі адамдарға да қызықты, себебі олар тез көбейіп, қысқа уақыт ішінде санын арттыра алады. Бұл жануарларды зерттеу арқылы ғалымдар экология, азық-түлік тізбегі және табиғи тепе-теңдік туралы маңызды мәліметтер алады. Сонымен қатар, қояндардың биологиялық циклін түсіну ауыл шаруашылығы үшін де маңызды, өйткені кейбір аймақтарда қояндар егін мен жерді зақымдауы мүмкін.
