Сурет:pixabay
Тәтті тағамдар адам өмірінде ерекше орын алады. Күнделікті өмірімізде шоколад, печенье, торт, газдалған сусындар немесе тәтті йогурттар сияқты өнімдер көңіл-күйді көтеріп, қуаныш сыйлайды. Дегенмен, тәттілердің құрамындағы қант мөлшері ойлағаннан әлдеқайда жоғары екенін білу маңызды. Ғалымдардың зерттеулері көрсеткендей, адамдардың көпшілігі күнделікті тұтынатын тағамдар арқылы қажетті мөлшерден әлдеқайда көп қант қабылдайды. Мысалы, бір стақан газдалған сусында шамамен 25–30 грамм қант бар, ал дайын печенье немесе шоколад та қанттың жоғары пайызын қамтиды.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) қантты қосымша тұтынуды күнделікті 25 граммнан асырмауды ұсынады. Бірақ қазіргі заманғы тамақтану әдеттері бойынша көп адам осы мөлшерден едәуір асып кетеді. Тәттіні артық тұтыну әртүрлі денсаулық мәселелеріне әкеледі: семіздік, қант диабеті, жүрек-қан тамырлары аурулары, тіс аурулары және ас қорыту жүйесінің бұзылуы.
Қант тек калория көзі ғана емес, сонымен қатар миға да әсер етеді. Тәттілерді тұтынғанда мидағы «қуаныш орталығы» белсендіріледі. Бұл өз кезегінде тәттіні қайта-қайта қалайды, яғни тәуелділік пайда болады. Көбіне адамдар тәттіні тек дәм үшін емес, стресс немесе шаршаған кезде тұтынады, бұл тәуелділікті күшейтеді.
Сонымен қатар, тәтті тағамдардың көптігі балалар мен жасөспірімдерге ерекше әсер етеді. Қант балалардың энергиясын уақытша көтерсе де, кейін оларда зейіннің төмендеуі, ашушаңдық немесе ұйқысыздық сияқты белгілер пайда болуы мүмкін. Ұзақ мерзімді перспективада бұл балалардың жалпы денсаулығына кері әсер етеді.
Тәттіні тұтынуды шектеу – денсаулықты сақтау мен ұзақ өмір сүрудің маңызды факторы. Мөлшерді бақылау, табиғи тәттілерге – жеміс-жидек, кептірілген жемістер, табиғи балға көңіл бөлу организм үшін тиімді. Тәтті өмірді қадірлеуге болады, бірақ шынайы тәттілік – денсаулық пен дұрыс тамақтануда екенін ұмытпау керек.
Қызық факт: әлемде кейбір адамдар тәттілерге тәуелділікті жеңу үшін қантты біртіндеп азайтып, дәм сезімін қайта қалыпқа келтіру жолдарын қолданады. Осы әдіс арқылы адамның тәттіні көп тұтыну әдетін өзгертуге болады.
