Сурет: pixabay.com
Дүние жүзінде адам өмірінің ұзақтығы әр елдің экологиялық жағдайына, тамақтану мәдениетіне, медициналық қызметіне, тіпті өмірдің философиясына дейін байланысты. Бірақ кейбір аймақтар бар — ғалымдар оларды «Blue Zones» деп атайды. Бұл жерлерде адамдар тек ұзақ өмір сүріп қана қоймай, қартайған шағында да белсенді, сергек өмір сүреді.
Төменде ұзақ жасайтын халықтар өмір сүретін елдер мен олардың ұзақ ғұмыр құпиялары туралы кеңінен баяндалған материал ұсынылады.
Жапония — әлемдегі ең ұзақ өмір сүретін ел
Орташа өмір сүру ұзақтығы: 84–85 жас
Ең ұзақ жасайтын аймақ: Окинава
Жапондардың ұзақ жасауының негізгі себептеріне теңгерімді тамақтану, теңіз өнімдеріне бай мәзір, үнемі қозғалыста болу, қоғам ішіндегі серіктестік мәдениеті жатады. Окинавада қарттардың «моай» атты өмірлік достар тобы болады — олар бір-біріне қолдау көрсетіп, эмоционалды күйзелістен сақтайды. Бұл фактордың өзі адамның өмірін 5–10 жылға созуы мүмкін.
Италияның Сардиния аралы — ер адамдар ең ұзақ жасайтын аймақ
Орташа ұзақтық: 82 жас
Ер адамдардың ерекше ұзақ жасауы — әлемдік феномен.
Сардиния тұрғындарының тамағы жергілікті өнімдерден тұрады: қой сүті, қантты аз қолдану, табиғи зәйтүн майы және калориясы төмен нан түрлері. Олар күн сайын жоғары жерлерге көтеріледі — бұл жүрек саулығына үлкен әсер етеді.
Грекияның Икария аралы — қартаймайтын қоғам феномені
Орташа ұзақтық: 83 жас
Бұл аралда 90 жасқа келетіндер саны Еуропаның өзге аймақтарына қарағанда үш есе көп.
Икариялықтардың құпиясы — зәйтүн майы мен көкөніске бай диета, баяу ырғақтағы өмір салты, тұрақты ұйқы тәртібі және қауымдық өмір. Ғалымдар Икарияны «ұзақ жасайтын адамдар жұмағы» деп атайды.
Коста-Рика — табиғатпен үйлескен ұзақ өмір
Орташа ұзақтық: 80 жас
Ең танымал аймақ: Никоя түбегі
Бұл жерде адамдардың өмірі табиғатқа жақын өтеді. Таза су, минералдарға бай топырақта өсетін тағамдар, майы аз тағамтану үлгісі және отбасылық береке тұрғындардың ұзақ ғұмырына әсер етеді. Тіпті 90 жастан асқан тұрғындар да шаруашылық істерін жалғастыра береді.
АҚШ — Лома-Линдадағы ерекше қауым.
Орташа ұзақтық: ел бойынша 77 жас, бірақ Лома-Линдада 90–100 жасқа дейін өмір сүретіндер көп.
Бұл өңірде бесінші күн адвентистері тұрады. Олардың діни қағидаттары етті аз жеу, алкоголь мен темекіден бас тарту, аптасына бір күн толық демалу сияқты әдеттерді қалыптастырады.
Адамдардың ұзақ өмір сүруі жердің азғантай бөлігіне ғана тән емес — бұл дұрыс әдеттер мен өмір салтының нәтижесі. Барлық ұзақ ғұмырлы қоғамда ортақ бес фактор бар:
1. Табиғи әрі таза тағам
2. Қозғалысқа толы күн тәртібі
3. Қоғамдық байланыс пен эмоционалды қолдау
4. Ұйқы мен демалысты дұрыс ұйымдастыру
5. Стресті бақылауда ұстайтын өмір философиясы
Демек, ұзақ өмір құпиясы — тек географиялық аймақта емес, күнделікті таңдауда да жатыр.
Айта кетейік,
