2025 жылы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың жетекшілігімен еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз етуге, өңірлердің тұрақты өркендеуіне және халықтың өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған нақты тапсырмалар берілді. Бұл тапсырмалар облыс әкімдерінің алдына жаңа міндеттер қойып, олардың қызметіне тың серпін берді. Осы орайда Qazaq Today ақпарат агенттігі Президент тапсырмалары және өңірлердегі жүзеге асырылуына байланысты шолу материалын назарларыңызға ұсынады.
Президенттің негізгі тапсырмалары:
1. Әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту
Мемлекет басшысы 2025 жылды – халықтың әл-ауқатын жақсартуға арналған нақты істер жылы деп жариялап, әсіресе мектеп, аурухана, балабақша сияқты әлеуметтік нысандар құрылысына ерекше назар аударуды тапсырды. Сонымен қатар, ауылдық жерлерде медициналық қызметтердің қолжетімділігін арттыру, дәрігерлерді тарту және жылжымалы медициналық кешендерді көбейту мәселесі көтерілді.
2. Ауыл шаруашылығын және өңірлік экономиканы қолдау
Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту — негізгі басымдықтың бірі. Президент облыс әкімдеріне ауыл шаруашылығына инвестиция тарту, суармалы жер көлемін ұлғайту, ауыл еңбеккерлерін субсидиялау тетіктерін жетілдіру тапсырмаларын жүктеді. Сонымен бірге, жергілікті кәсіпкерлікті қолдау, жаңа өндірістер ашу арқылы жұмыс орындарын көбейту қажеттігі атап өтілді.
3. Жастар саясаты мен кадрлық жаңару
Президент әкімдерге Президенттік кадр резервіндегі жас мамандарды тарту, оларға жауапты қызметтерге жол ашу бойынша жұмыстарды күшейтуді міндеттеді. Сондай-ақ, «Жайлы мектеп», «Ұлттық қор – балаларға» секілді бастамаларды сапалы әрі уақтылы орындау қажет екені айтылды.
4. Қоғамдық тұрақтылық пен диалог
Президент әр әкімге өңір тұрғындарымен тікелей және ашық диалог орнатуды, азаматтардың шағымы мен ұсыныстарын назардан тыс қалдырмауды тапсырды. Қоғамдық кеңестер мен азаматтық институттардың қатысуымен шешімдер қабылдаудың маңыздылығы атап өтілді.
5. Инфрақұрылым және цифрландыру
Жол жөндеу, газдандыру, ауызсу, интернет желісіне қосылу секілді мәселелер күн тәртібінен түскен жоқ. Президент өңірлік жолдардың сапасына, инфрақұрылымға салынатын инвестиция көлемін арттыруға баса назар аударды. Электронды мемлекеттік қызметтерді дамыту бойынша да нақты тапсырмалар берілді.
2025 жылы Қазақстанда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен бірқатар жаңа стратегиялық жобалар мен реформалар қолға алынды. Бұл бастамалар елдің экономикалық, әлеуметтік және инфрақұрылымдық дамуын жеделдетуге бағытталған. Төменде солардың негізгі бағыттары мен жоспарлары:
Инфрақұрылым және көлік
Ұлттық инфрақұрылым жоспары: 2024 жылы қабылданған бұл бесжылдық бағдарлама аясында 200-ден астам жоба жүзеге асырылады. Олардың қатарында 836 км теміржол желісін жаңарту, Алматы айналма теміржолын салу және вагон паркін жаңарту бар .
Жаңа әуежайлар құрылысы: 2025 жылы Катон-Қарағай, Зайсан және Кендірлі курорттық аймақтарында жаңа әуежайлардың құрылысы басталады. Бұл жобалар туризм инфрақұрылымын дамытуға бағытталған .
Энергетика және жасыл технологиялар
Жаңартылатын энергия көздері: Әбу-Дабидің Masdar компаниясы Қазақстанда 500 МВт қуаттылықтағы жаңартылатын энергия және энергия сақтау жобаларын жүзеге асыруды жоспарлап отыр .
Ядролық энергетика: 2024 жылғы референдум нәтижесінде Балқаш көлінің жанындағы Үлкен ауылында алғашқы ядролық электр станциясының құрылысы мақұлданды. Бұл жоба елдің ұзақ мерзімді энергия қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған .
Білім беру және кадрлар даярлау
Жаңа білім беру бағдарламалары: 2024-2025 оқу жылында 62 жаңа білім беру бағдарламасы енгізіліп, бакалавриатқа 656, магистратураға 150 және докторантураға 13 мемлекеттік грант бөлінді .
Халықаралық серіктестік: Illinois Institute of Technology және Нарxоз университеті арасында қос дипломды бағдарлама іске қосылып, қазақстандық студенттерге компьютерлік инженерия саласында әлемдік деңгейде білім алу мүмкіндігі ұсынылды .
Бизнесті қолдау және кәсіпкерлік
Кәсіпкерлікті дамыту бағдарламалары: Үкімет кәсіпкерлік әлеуетті арттыру, әйелдер кәсіпкерлігін қолдау, жергілікті өндірушілерді ынталандыру және тегін кеңес беру қызметтерін ұсыну арқылы бизнесті қолдаудың қаржылық емес бағдарламаларын іске асыруда .
«Бизнестің жол картасы 2025»: Бұл бағдарлама аясында пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау, несие кепілдіктері, гранттар, оқыту және кеңес беру қызметтері ұсынылады. Бағдарлама шағын және орта бизнесті қолдауға бағытталған .
Инвестициялар және халықаралық ынтымақтастық
«Алтын виза» бағдарламасы: Қазақстан шетелдік инвесторлар мен жоғары білікті мамандарды тарту мақсатында «алтын виза» бағдарламасын іске қосты. Бұл бағдарлама елге инвестиция тартуға және жаһандық таланттарды тартуға бағытталған .
Мұнай-газ келісімшарттарын қайта қарау: Үкімет ірі халықаралық мұнай компанияларымен келісімшарттарды қайта қарап, елдің үлесін арттыруға және ұлттық мүдделерді қорғауға бағытталған шаралар қабылдауда.
Ұлттық құрылтайда көтерілген маңызды мәселелер
2025 жылғы Ұлттық құрылтайда Мемлекет басшысы елдің рухани, мәдени, саяси өмірін жаңғырту жөнінде кең ауқымды бастамалар көтерді:
► Азаматтық бірегейлікті нығайту
Тоқаев ұлттық бірлік пен елдік тұтастық мәселесін ерекше атап өтіп, «Қоғамда бөлінушілік емес, бірігу идеологиясы үстем болуға тиіс» деді. Осыған байланысты мектептерде тәрбие бағытындағы жұмыстар күшейтіліп, «Адал ұрпақ», «Жас Ұлан» қозғалыстары кеңейтіліп жатыр.
► Мемлекеттік тіл – біріктіруші фактор
Президент мемлекеттік тілді дамытудың жаңа кезеңі басталғанын айтып, мемлекеттік мекемелер мен БАҚ-та қазақ тілінің үлесін арттыруды тапсырды. 2025 жылдың бірінші тоқсанында мемлекеттік тілді меңгеруге арналған онлайн-платформалар саны екі есеге артты.
► Ұлттық құндылықтарды дәріптеу
Ұлттық құрылтайда мәдени мұраны сақтап, тарихты жаңғырту, жастардың сана-сезімін ұлттық бағытта қалыптастыру мәселесі көтерілді. Осыған сәйкес, көптеген өңірде өлкетану пәні кеңейтіліп, тарихи-мәдени орталықтар жаңғыртылды.
► Еріктілік пен қайырымдылықты дамыту
Президент волонтерлік пен қайырымдылықты қоғам өмірінің маңызды бөлігіне айналдыруды ұсынды. Түркістан, Алматы, Шымкент қалаларында арнайы волонтерлік орталықтар ашылып, әлеуметтік жобаларға жастар белсенді түрде тартыла бастады.
Өңірлердегі орындалу барысы
Түркістан облысы
2025 жылы Түркістан облысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмаларын орындау мақсатында бірқатар маңызды жобалар жүзеге асырылды. Бұл жобалар өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдетуге бағытталған. Төменде солардың негізгі бағыттары мен жетістіктері:
Индустрия және инвестиция
Индустриялық аймақтар: Облыстағы 14 индустриялық аймақта 116,4 млрд теңгені құрайтын 82 жоба жүзеге асырылуда. 2025 жылдың алғашқы тоқсанында 51 жоба іске қосылып, 2 591 жаңа жұмыс орны ашылды. Мысалы, «Түркістан» индустриялық аймағында 7,6 млрд теңгеге 21 жоба іске қосылып, 878 жұмыс орны құрылды .
Шетелдік инвестициялар: Болгариялық «UBC Group» холдингі өңірде 2 ірі өндіріс желісін ашуды жоспарлап отыр. Жобаның бірінші кезеңіне 5 млн еуро көлемінде қаржы құйылып, 350-ге жуық жұмыс орны ашылады .
Жұмысшы мамандықтар жылы
Мемлекеттік бастама: 2025 жыл «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жарияланып, Түркістан облысында 6 бағыт бойынша 60 іс-шара өткізу жоспарланды. Бұл шаралар жұмысшы мамандықтарының беделін арттыруға және жастарды кәсіптік білім алуға ынталандыруға бағытталған .
Кәсіптік білім беру: Облыстағы 50 колледждің 30-ында жұмысшы мамандықтары бойынша білім беріледі. 40 мыңнан астам студент техникалық және кәсіптік білім алуда. Биылғы оқу жылында 15 мыңнан астам грант бөлінді .
Білім беру саласы
Мектептерді аттестаттау: 2025 жылы облыстағы 460 білім беру ұйымын мемлекеттік аттестаттаудан өткізу жоспарланған. Оның ішінде 200 мектепке дейінгі және 260 орта білім беру ұйымы бар .
Инфрақұрылымды жаңарту: Білім беру нысандарын жөндеу және жаңғырту жұмыстары қарқынды түрде жүргізілуде. Бұл шаралар білім сапасын арттыруға және оқушылардың жайлы оқу ортасын қамтамасыз етуге бағытталған .
Әлеуметтік қолдау және жұмыспен қамту
Жұмыспен қамту картасы: 2022-2025 жылдарға арналған жұмыспен қамту картасы аясында облыста 250 мыңнан астам жаңа жұмыс орны ашылады. 2025 жылы 33 819 жұмыс орны құрылуы жоспарланған .
Әлеуметтік қолдау: Облыста халыққа әлеуметтік қолдау тұрақты түрде көрсетілуде. 2025 жылы халық алдындағы әлеуметтік міндеттемелерді орындау үшін 6 трлн теңге бөлінді .
Облыста әлеуметтік нысандар құрылысы белсенді жүргізілуде. 2025 жылдың алғашқы тоқсанында 5 жаңа мектеп пен 2 емхана пайдалануға берілді. Ауыл шаруашылығына 14 млрд теңге көлемінде инвестиция тартылып, суармалы жер көлемі 10 мың гектарға ұлғайды. Президенттік кадр резервінен 7 жас маман түрлі басқармаларға жетекшілік қызметке тағайындалды.
Қарағанды
Білім беру саласы
Жаңа мектептер салу: Облыста «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында бірнеше жаңа мектептің құрылысы басталды. Бұл үш ауысымда оқыту және мектептердегі орын тапшылығы мәселесін шешуге бағытталған.
Мектеп инфрақұрылымын жаңарту: Қолданыстағы білім беру мекемелерінде күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп, заманауи оқу құралдарымен жабдықталды.
Денсаулық сақтау
Медициналық мекемелерді жаңғырту: Облыстағы ауруханалар мен емханаларда заманауи медициналық жабдықтар орнатылып, қызмет көрсету сапасы артты.
Денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамыту: Жаңа медициналық нысандардың құрылысы жоспарланып, ауылдық жерлерде медициналық қызметтердің қолжетімділігі жақсарды.
Жастар саясаты және кадрлық жаңару
Жастарды қолдау бағдарламалары: Жастарды кәсіпкерлікке тарту, білім беру гранттарын бөлу және жұмысқа орналастыру бойынша арнайы бағдарламалар іске қосылды.
Президенттік кадр резерві: Жас мамандарды мемлекеттік қызметке тарту мақсатында Президенттік кадр резервіне іріктеу жүргізіліп, облыстан бірнеше үміткер іріктелді.
Цифрландыру және инфрақұрылым
Интернетпен қамтамасыз ету: Ауылдық елді мекендерде жоғары жылдамдықты интернет желісі тартылып, тұрғындардың цифрлық қызметтерге қолжетімділігі артты.
Инфрақұрылымды дамыту: Жол жөндеу, су және электр желілерін жаңарту жұмыстары жүргізіліп, тұрғындардың өмір сүру сапасы жақсарды.
Экология және көгалдандыру
Жасыл аймақтарды көбейту: Қала мен аудан орталықтарында саябақтар мен скверлердің саны арттырылып, көгалдандыру жұмыстары жүргізілді.
Экологиялық жобалар: Қоршаған ортаны қорғау мақсатында экологиялық акциялар мен жобалар ұйымдастырылып, тұрғындардың экологиялық мәдениеті көтерілді.
Алматы.
Білім беру және әлеуметтік инфрақұрылым
Мектеп құрылысы: 2025 жылы Алматыда оқушы орындарының тапшылығын азайту мақсатында 51 жаңа мектеп салу жоспарланған. Бұл мектептер «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы және «1000 мектеп» бағдарламасы аясында жүзеге асырылады .
Инклюзивті орта құру: Қалада мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімді орта қалыптастыру мақсатында 17 жоба іске асырылуда. Бұл жобалар әлеуметтік нысандардың қолжетімділігін арттыруға бағытталған .
Энергетика және көлік
ЖЭО-2 және ЖЭО-3 жаңғырту: Президенттің тапсырмасына сәйкес, Алматыдағы ЖЭО-2 және ЖЭО-3 жылу электр орталықтарын жаңғырту жұмыстары жүргізілуде. Бұл шаралар қаланың энергия тиімділігін арттыруға бағытталған .
Темір жол инфрақұрылымы: «Достық–Мойынты» темір жол учаскесі мен Алматы бекетін айналып өтетін темір жол желісінің құрылысы аяқталуда. Бұл жобалар қаланың көлік-транзит әлеуетін арттыруға бағытталған .
Экономика және инвестиция
Жол картасы: Алматы қаласын дамыту бойынша Жол картасы бекітілді. Бұл құжат жоғары технологиялық өндірістерді, креативті және IT индустрияларды, сондай-ақ туризмді дамытуға бағытталған 16 жобаны қамтиды .
Жаңа кәсіпорындар: 2025 жылға дейін қалада 60 жаңа жекеменшік кәсіпорын ашу жоспарланған. Бұл кәсіпорындар «Алатау» инновациялық технологиялар паркі мен Алматының Индустриалды аймағында орналасады .
Әлеуметтік қолдау және жастар саясаты
Жастарды қолдау: Жол картасы аясында жастарды қолжетімді жалға берілетін тұрғын үймен қамтамасыз ету, оқыту және қайта оқыту, сондай-ақ жұмысқа орналастыру бойынша шаралар қабылдануда .
Мәдениет пен спортты дамыту: Қалада мәдени нысандарды сақтау мен көбейту, сондай-ақ дене шынықтыру-сауықтыру кешендері мен көше воркаут-алаңдарын салу жұмыстары жүргізілуде
Таза Қазақстан
2025 жылдың басынан бері елімізде «Таза Қазақстан» бастамасы аясында 405 іс-шара өткізілді. Атап айтқанда: «Таза қала», «Таза аймақ», «Таза жағалау», «Қалаға ағаш», «Мөлдір бұлақ», Халықаралық құстар күні, «Жер сағаты» және басқа да акциялар ұйымдастырылды. Іс-шараларға 1,4 миллионға жуық адам қатысты, оның ішінде 82 мың ерікті бар.
Су айдындарын тазарту кезінде 342 балық аулау торы жиналды, 21 бұлақ қалпына келтірілді, мектеп оқушылары 1982 ұя (құс үйшігі) орнатты. «Таза Қазақстан» бастамасы аясында халықпен кері байланыс орнату мақсатында Telegram-да чат-бот жұмыс істеп тұр. Бұл чат-бот арқылы әрбір азамат ластанған аумақтың фотосын және геолокациясын жолдай алады. Өтінімдер автоматты түрде тиісті органдарға жіберіліп, жедел түрде қарастырылады.
Чат-бот іске қосылғаннан бері жүйеге 18322 өтінім келіп түсті, оның 16907-сі орындалды. Чат-ботты ең белсенді қолданатындар — Алматы мен Астана қалаларының, сондай-ақ Түркістан облысының тұрғындары.
Қорытынды:
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылға арналған тапсырмалары ел дамуындағы нақты әрі маңызды бағыттарды қамтиды. Облыс әкімдері бұл міндеттерді орындау барысында тиімділікті арттырып, халықпен ашық жұмыс жүргізуді басты қағидатқа айналдыруда.
