Эколог әрі танымал саясаткер Мэлс Елеусізов Алматы қаласындағы көпқабатты үйлердің құрылысына қатысты өткір сын айтып, мұндай құрылыстың тұрғындар өміріне қатер төндіретінін мәлімдеді. Massaget.kz берген сұхбатында, ол Алматының сейсмикалық қауіпті аймақта орналасқанын ескеріп, қаланың құрылысына қатаң бақылау жасау қажеттігін алға тартты.
Фото: qazpolit.org
Алматыдағы Сейсмикалық Қауіп: Тарихи Жер Сілкіністері
Елеусізов Алматы өңірінде ірі жер сілкіністерінің бірнеше рет болғанын атап өтті. Ең жойқын оқиғалардың бірі 1887 жылы, содан кейін 1911 жылы Кемен жер сілкінісі тіркелген. Соңғысы кезінде таулар қақ айырылып, жаңа көл пайда болды. Елеусізовтің пікірінше, осындай деңгейдегі сілкініс қайта қайталанса, 7 миллионға жуық адамның өміріне қауіп төніп, Қазақстан, Тәжікстан, Ауғанстан, Өзбекстан және Түрікменстан елдері зардап шегуі мүмкін. Бұл жағдай, әсіресе Алматының қазіргі құрылыс жағдайына байланысты өте қауіпті.
Алматыда Құрылыс Сапасы және Оның Сейсмикалық Қауіпке Әсері
Қазіргі таңда Алматыда көпқабатты үйлер салынуда. Мэлс Елеусізов бұл үйлердің сейсмикалық қауіпсіздігіне қатысты алаңдаушылық білдіріп, олардың тұрғындар үшін қауіпті екенін айтты. Елеусізовтің пікірінше, биік ғимараттар арасындағы кеңістіктің қысқаруы тұрғындарға апат жағдайында қауіпсіз жерге шығу мүмкіндігін шектейді. Бұрын бес қабаттан аспайтын үйлер салынып, олардың арасындағы қашықтық сақталатын еді, бұл қауіпсіздікті арттыратын. Алайда қазір көпқабатты үйлердің саны артып, қауіп еселенді.
Қала Әкімі Ерболат Досаевқа Сын
Мэлс Елеусізов қазіргі қала басшысы Ерболат Досаевты да сынға алды. Оның айтуынша, әкімдік пен құрылыс компаниялары тек қаржыға басымдық беріп, қауіпсіздік шараларын ескермеуде. Сейсмикалық қауіпті аймақтарға үйлер салу тұрғындардың өміріне төнетін қатерді арттыра түседі. Елеусізов бұған қоса Алматыдағы жер қыртыстарының жарықтары мен шытынаған аймақтардың бар екенін ескертіп, бұл жерлерге құрылыс салу үлкен қателік деп санайды.
Соңғы Жер Сілкіністері және Олардың Тұрғындарға Әсері
Алматыда 2024 жылы бірнеше рет жер сілкінісі тіркелді. 23 қаңтардағы және 4 наурыздағы дүмпулер қала тұрғындарын үрейлендіріп, аймақтағы сейсмикалық белсенділіктің өсіп келе жатқанын көрсетті. Бұл жағдай Алматы тұрғындарының алаңдаушылығын күшейтіп, қала құрылысы мен сейсмикалық қауіпсіздік мәселесін қайта күн тәртібіне шығарды.
Мэлс Елеусізов Алматыда құрылыстың сапасыздығы мен сейсмикалық қауіпті аймақта салынған көпқабатты үйлердің тұрғындарға қауіп төндіретінін баса айтты. Алматының сейсмикалық қауіпсіздігін арттыру үшін құрылысқа қатаң бақылау қажет екені анық. Табиғи апаттардан қорғау мақсатында тиімді шаралар қабылдау және тұрғын үйлердің сапасын жақсарту Алматы тұрғындарының өмірін сақтау үшін маңызды қадам болып табылады.
PS: Алматыдағы құрылыс қауіпсіздігі мен сейсмикалық қауіп-қатерлер туралы көбірек білу үшін, аймақтың сейсмологтарымен кеңесіп, ғалымдар мен экологтардың ұсыныстарын назарға алу қажет.
