Фото: Мақала негізінде AI жасаған
Халықаралық қатынастар жөніндегі сарапшы Алла Кислованың айтуынша, 2025 жылы Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың сыртқы сапарлары елдің әлемдік аренадағы позициясын нығайтуға және ұзақмерзімді стратегиялық мүдделерін ілгерілетуге бағытталды, деп хабарлайды Qazaq.today ақпарат агенттігі.
Қазақстан көпвекторлы және әртараптандырылған сыртқы саясатты сақтай отырып, АҚШ пен Еуропалық Одақпен, Ресей және Қытаймен, сондай-ақ Орталық Азия, Таяу Шығыс пен Азия елдерімен өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуды көздеп отыр. Геосаяси белгісіздік жағдайында елдің тұрақтылығы мен болжамдылығы халықаралық әріптестер үшін маңызды факторға айналып отыр.
Сарапшының пікірінше, Қазақстан өзін қажет болған жағдайда келіссөздер жүргізуге дайын, бейтарап әрі сенімді делдал ретінде көрсетіп келеді. Бұл аймақтық және жаһандық қауіпсіздік тұрғысынан елдің рөлін арттырады.
Инвестициялық келісімдер және экономикалық басымдықтар
Алла Кислованың айтуынша, Президенттің сыртқы сапарлары нақты инвестициялық нәтижелермен бекітілді. Бұл қадамдар Қазақстанға деген шетелдік инвесторлардың сенімін арттыруға ықпал етті.
Қытайға сапар барысында 70-тен астам коммерциялық құжатқа қол қойылып, келісімдердің жалпы сомасы 15 млрд АҚШ долларынан асты. Қытай компаниялары Қазақстанда логистика, көлік, энергетика, ауыл шаруашылығы және цифрландыру салаларында белсенді жұмыс істеп келеді.
АҚШ—пен ынтымақтастық аясында 29 келісім жасалып, инвестиция көлемі шамамен 17 млрд доллардықұрады. Негізгі бағыттар – өнеркәсіп, құрылыс және тау-кен секторы. Президенттер деңгейіндегі тікелей байланыстар бұл келісімдердің іске асуына саяси серпін берді.
Ресей Қазақстанның ірі сауда және инвестициялық серіктестерінің бірі болып қала береді. Жалпы инвестиция көлемі 27 млрд доллардан асады. Ынтымақтастық сауда, транспорт-логистика, энергетика және ЕАЭО аясында дамып отыр.
Жапониямен сапар барысында 60-тан астам екіжақты құжатқа қол қойылып, коммерциялық келісімдер көлемі 3,7 млрд доллардан асты. Жапония Қазақстанды Азия мен Еуропаны жалғайтын маңызды логистикалық буын ретінде қарастырады. Қазіргі таңда құрлық арқылы өтетін жүк тасымалының шамамен 80%-ы Қазақстан аумағынан өтеді.
Еуропалық Одақпен серіктестік 10 жылдық мерейтой аясында жаңа деңгейге шықты. Соңғы екі жылда Еуропалық қайта құру және даму банкі арқылы тартылған инвестиция көлемі 20 млрд еуродан асты. Негізгі салалар – көлік инфрақұрылымы, стратегиялық минералдар, жасыл энергетика, медицина, білім беру және кадр даярлау.
Халықаралық қаржы институттары және транзиттік жобалар
Сарапшының айтуынша, Қазақстан халықаралық қаржы институттарымен ынтымақтастықты күшейту арқылы ұзақмерзімді қаржылық тұрақтылыққа қол жеткізуді көздейді.
Дүниежүзілік банк теміржол инфрақұрылымын жаңғырту бойынша несиелік кепілдіктер беруге дайын.
Азиялық даму банкі кәсіпкерлікті қолдау және экономиканы әртараптандыру бағытында жұмыс жүргізуде.
Еуропалық қайта құру және даму банкі экологиялық және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыруға басымдық беріп отыр.
Транскаспий халықаралық көлік маршруты мен Орталық коридорды дамыту Қазақстанның Қытай мен Еуропа арасындағы негізгі логистикалық хаб ретіндегі рөлін күшейтеді. Географиялық орналасу елге мультимодалды транспорттық орталық болуға мүмкіндік береді.
Халықаралық саяси салмақ және делдалдық рөл
Алла Кислованың пікірінше, Президенттің сыртқы сапарлары Қазақстанның халықаралық саяси салмағын арттырды. Ел өзін орта деңгейдегі держава ретінде көрсете отырып, егемендігін, ішкі тұрақтылығын және ұлттық мүдделерін қорғауға қабілетті екенін дәлелдеді.
Қазақстан бейтарап әрі прагматикалық ұстаным сақтап, қажет жағдайда аймақтық қауіпсіздік мәселелері бойынша келіссөз алаңына айнала алады. Украинадағы қақтығыс, Орталық Азия мен Таяу Шығыстағы тұрақсыздық аясында бұл фактордың маңызы арта түсуде.
Сарапшы атап өткендей, жасыл экономика мен су қауіпсіздігі Қазақстан үшін ұзақмерзімді басымдықтар қатарында. Осы бағыттарға халықаралық қаржы тарту елдің тұрақты дамуына негіз болады.
Қорытындылай келе, Қазақстан сыртқы саясатта прагматикалық баланс сақтай отырып, инвестициялық тартымдылықты арттыруға, тұрақты бизнес-климат қалыптастыруға және заманауи инфрақұрылымы бар өңірлік транспорттық хаб ретіндегі рөлін жүйелі түрде нығайтып келеді.
