Фото: freepik.com
2026 жылға қадам басқан сайын сарапшылар Қазақстанның экономикалық болашағына алаңдай бастады. Халықтың табысы, азық-түлік бағасы, жұмыссыздық және ұлттық валюта бағамы – бәрі де дағдарыс қаупін төндіретін негізгі көрсеткіштерге айналды. Экономистер мен қаржылық сарапшылар 2026 жылы ел экономикасы күрделі сынаққа тап болуы мүмкін екенін айтып дабыл қағуда, деп хабарлайды Qazaq.Today ақпарат порталы.
Қазақстан экономикасы мұнай экспортына қатты тәуелді. Бюджеттің едәуір бөлігі мұнай табысынан құралатыны жасырын емес. Алайда 2026 жылдың басында жаһандық нарықта Brent маркалы мұнай бағасы бір баррель үшін 60-65 доллар көлемінде құбылып тұр. Бұл өткен жылдармен салыстырғанда төмен көрсеткіш. Егер баға одан әрі түссе, Ұлттық қор түсімі қысқарып, бюджет тапшылығы артуы ықтимал.
2024-2025 жылдары инфляция деңгейі халықтың шынайы табысын едәуір төмендетіп жіберді. 2026 жылы да бұл үрдіс сақталуы мүмкін. Әсіресе азық-түлік, жанар-жағармай мен коммуналдық қызметтер бағасы халықтың қалтасына ауыр тиіп отыр.
Экономист Олжас Худайбергеновтың айтуынша, инфляция деңгейі 2026 жылы *9-11%* аралығында болуы ықтимал. Бұл Ұлттық банктің межеленген 5%-дан едәуір жоғары. Негізгі себептер – импорттық тәуелділік, логистикалық қиындықтар және теңге бағамының құбылуы.
Ұлттық валютаның құнсыздануы да дағдарыс белгілерінің бірі. Сарапшылар 2026 жылы доллар бағасы 530-550 теңге шамасында болуы мүмкін екенін болжауда. Бұл ішкі нарықтағы баға өсімін жеделдетіп, импортқа тәуелді салаларға қысым түсіреді.
Халықаралық қаржы институттарының деректеріне сүйенсек, Қазақстан экономикасының өсімі 2026 жылы 2,5-3% деңгейінде болмақ. Бұл – даму жолындағы ел үшін өте баяу көрсеткіш. Инвестициялық климаттың тұрақсыздығы, кәсіпкерлікке қысым, құқықтық кепілдіктің әлсіздігі шетелдік капиталдың келуіне кедергі келтіруде.
Экономистер азаматтарға мынадай кеңес береді:
— Қаржылық сауаттылықты арттыру;
— Артық несие алмау;
— Қауіпсіз инвестиция жолдарын іздеу;
— Жеке қор жинауды әдетке айналдыру;
— Шетел валютасында жинақ құру.
2026 жыл – экономикалық тұрғыда сынақ жылы болуы мүмкін. Алайда уақытылы қабылданған шешімдер мен мемлекеттік қолдаулар арқасында бұл қиындықтарды еңсеруге болады. Сарапшылар үкіметтен нақты реформа, ашықтық пен халыққа түсінікті қадамдар күтеді. Қазақстанның болашағы – бүгінгі шешімдерге тікелей байланысты.
