Қазақстан Ұлттық Банкі (ҚҰБ) жариялаған ресми (рыночный) бағамдарға сәйкес, 10 желтоқсанда негізгі валюталар бағамы төмендегідей:
— 1 АҚШ доллары (USD) ≈ *₸ 510.08*
— 1 еуро (EUR) ≈ *₸ 539.61*
— 1 қытай юані (CNY) ≈ *₸ 70.21*
— 1 Ресей рублі (RUB) ≈ *₸ 5.15*
Бұл бағамдар — ресми, яғни ақша айырбасына, шетел валюталарын есепке алуға, халықаралық төлемдерге, импорт‑экспорт келісімдеріне, саяхатқа дайындалуға немесе есеп‑калькуляциялар жасауға негіз бола алады.
Ұлттық банк күн сайын валюталардың ресми бағамын белгілейді. Бұл — орташа нарықтық бағам негізінде, арнайы әдіс‑тәсілмен есептеледі. Ал коммерциялық айырбастау орындарында (банктер, айырбас пункттері) бағам аздап өзгеше болуы мүмкін — олар комиссия, сұраныс/ұсыныс, ағымдағы нарық жағдайларына қарай бағаны реттейді. Бағамға әсер ететін факторлар
Теңге (KZT) бағамы көптеген ішкі және сыртқы факторларға тәуелді:
— Ішкі экономикалық факторлар: инфляция деңгейі, мемлекеттік бюджет қозғалысы, сыртқы сауда балансы, шетелдік инвестиция және экспорттің көлемі.
— Әлемдік нарықтағы құбылмалы жағдайлар: мұнай мен шикізат бағасы, көршілес елдердің валюталарының күйі, геосаяси ахуал.
— Нарық қатысушыларының күтуі мен сұранысы: егер халық валюта сұранысын өсірсе — теңге әлсірейді, керісінше болса — нығаяды.
— Үкімет пен орталық банк саясаты: пайыздық мөлшерлемелер, валюталық резервтер, ақша‑несие саясаты және т.б.
ҚҰБ 2015 жылдан бері еркін бағам саясатын жүргізеді: яғни теңге «банд» арқылы бекітілмейді, ол нарықтың сұраныс‑ұсынысына қарай еркін ауытқиды.
Валюта бағамдарын қадағалаған кезде неге мән беру керек
1. Ресми баға мен айырбас пункттегі баға әр түрлі болуы мүмкін. Алысқа жолдама жасайтын болсаңыз немесе үлкен сомада ақша айырбастағыңыз келсе — айырбас пункттерінің баға саясатын алдын ала тексеріңіз.
2. Жоспарлы сатып алу немесе экспорт/импортқа дайындалған кезде. Егер шетелдік зат немесе қызмет сатып алсаңыз — бағам айырмашылығы сізге пайда немесе шығын әкелуі мүмкін.
3. Жинақталған ақшаны сақтап отыру кезінде валюталық тәуекелдерді ескеріңіз. Егер теңге әлсірей бастаса — шетел валютасына айырбастау немесе валюталық картаны қолдану ойлану керек.
4. Экономикалық ақпараттар мен болжамдарға назар аудару.* Мұнай бағасы, әлемдік экономикалық ахуал, ұлттық саяси жағдай — бәрі теңге бағамына әсер етеді.
