Фото: freepik.com
10 желтоқсан – адамзат тарихындағы маңызды күндердің бірі. Бұл күн — дүниежүзілік қауымдастық Адам құқықтары күнін атап өтеді. Бұл дата 1948 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы қабылдаған Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясына орай бекітілген, деп хабарлайды Qazaq.Today ақпарат порталы.
Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясы — тарихта алғаш рет адам құқықтары мен бостандықтарын халықаралық деңгейде мойындаған құжат.
Ол Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін, адамзаттың ауыр қайғыны бастан өткерген кезеңінде қабылданды. Мақсат — енді қайталанбас үшін әр адамның құқығы мен қадірін халықаралық деңгейде қорғау болатын.
Декларацияда әр адамға тумысынан тиесілі басты құқықтар мен бостандықтар жазылған.
Қазақстан Республикасы да адам құқықтарын қорғау саласында халықаралық келісімдерге қосылған. Ел Конституциясында да:
«Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған» – деп көрсетілген.
Қазақстанда адам құқықтарын қамтамасыз ету мақсатында түрлі құрылымдар жұмыс істейді:
— Адам құқықтары жөніндегі уәкіл (Омбудсмен)
— Балалар құқықтары жөніндегі уәкіл
— Адам құқықтары саласындағы Үкіметтік емес ұйымдар.
Сондай-ақ сот реформалары, құқық қорғау органдарын жаңғырту, әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау бағытында да жүйелі шаралар жүргізілуде.
Адам құқықтары күнін атап өту — бұл тек формальды дата емес. Бұл — адамның қадірін түсіну, әділетсіздікпен күресу, еркін ой мен сөздің құндылығын еске салу, қоғамдағы әлсіз топтарды қорғау.
Әсіресе, қазіргі әлемде — соғыс, миграция, кедейлік, климаттық дағдарыс жағдайында адам құқықтары тақырыбы бұрынғыдан да өзекті бола түсті.
Адам құқықтары — кез келген қоғамның даму деңгейін көрсететін айна іспетті. Қай елде адам құқығы сақталса — сол елде тұрақтылық пен әділеттілік орнайды. Сондықтан бұл күн — адамдық қадір мен теңдікке құрмет күні.
