Сурет: technical.ly
Қазіргi компьютерлер — біздің өміріміздің ажырамас бөлшегі. Бірақ осы шағын әрі жылдам жұмыс істейтін құрылғылар бір кездері бүтін бір ғимаратты толтыратын алпауыт машина болғанын көп адам біле бермейді. Компьютердің тарихы — адамзаттың есептеу қажеттілігінен басталып, ғылым мен технологияның шексіз дамуына айналған әсерлі оқиға.
Адамзат алғашқы есептеу құралдарын мыңдаған жыл бұрын ойлап тапқан. Солардың бірі — абака. Ол санауды жеңілдеткенімен, нақты есептеулерді автоматты орындай алмады. Ғалымдар ғасырлар бойы есептеуді жеңілдететін механизмдер жасауды армандады. XVII ғасырда Блез Паскаль арифметикалық машина құрастырса, кейін Готфрид Лейбниц оны жетілдірді. Бұл құрылғылар механикалық еді және күрделі есептеулерді орындай алмады, бірақ болашақ компьютердің алғашқы қадамы болды.
XX ғасырдың ортасында ғылым бірден алға жылжыды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде кодтарды шешу, бомбалық есептерді жүргізу, артиллериялық траекторияларды шығару сияқты міндеттер күрделене түсті. Осы қиындықтарды шешу үшін алғаш рет электронды есептеу машиналары жасалды. Солардың бірі — 1946 жылы АҚШ-та құрастырылған әйгілі ENIAC. Ол 27 тонна тартатын, мыңдаған вакуумды лампадан тұратын, бүкіл залды алып жатқан машина болды. Оның қуаты қазіргі смартфонмен салыстырғанда әлдеқайда төмен болса да, сол кезең үшін нағыз революция еді.
Дегенмен компьютердің логикалық негізін қалаған адам — ағылшын математигі Алан Тьюринг. Ол орындаушыға арналған командалар жиынтығының теориясын жасады. Осы идеялар кейін бағдарламалау мен операциялық жүйелердің негізіне айналды. Ал 1940–1950 жылдары пайда болған транзисторлар компьютердің көлемін кішірейтіп, қуатын арттырды. Бұл кезең компьютер тарихының шынайы бұрылыс нүктесі болды.
1960–70 жылдары интегралдық схемалар жасалып, компьютерлер оқу орындарына, зертханаларға және алғашқы бизнес құрылымдарына тарала бастады. Кейін микропроцессорлардың ашылуы компьютерді шын мәнінде қолжетімді етті. 1975 жылы «Altair 8800», ал артынан Apple I, Apple II және IBM PC компьютерлері шықты. Осыдан кейін технология қарқынды дамып, компьютер тек инженерлер мен әскери мамандардың құралы емес, қарапайым адамдардың үйіне де кірді.
Бүгінгі компьютерлер — миллиардтаған транзистордан тұратын, көлемі шағын, жылдамдығы орасан құрылғылар. Бір кезде футбол алаңындай кеңістікті қажет еткен есептеу мүмкіндігін қазір адамның алақанына сыйып тұрған телефон орындайды. Компьютерлер жасанды интеллектпен жабдықталып, медицинадан бастап ғарышқа дейін барлық саланың дамуын тездетіп отыр.
Компьютердің пайда болуы — адамзаттың ойлау қабілеті мен ғылыми ізденісінің ең ірі жетістіктерінің бірі. Бұл тарих әлі де жалғасып келеді.Мәселен жаңа құрылғылар, нейропроцессорлар, кванттық компьютерлер — бәрі ақпараттық технологияның келесі дәуірін қалыптастыруда.
