Көпшілік адам өз дауысын алғаш рет аудиожазбадан естігенде таңырқап немесе ыңғайсызданып қалады. «Бұл менің дауысым емес қой!» деген ой да келеді. Бірақ бұл иллюзия емес — бәрі физика заңдарымен түсіндіріледі. Бұл туралы Qazaq.today басылымы талдап көрді.
Біздің дауыс қалай естіледі?
Дауысымыздың естілуі екі түрлі жолмен жүреді:
-
Ауа арқылы тарайтын дыбыс (air conduction)
-
Сүйек арқылы тарайтын дыбыс (bone conduction)
1. Ауа арқылы таралу
Сіз біреумен сөйлескенде немесе жазбаны тыңдағанда, дыбыс толқындары ауаны тербелтіп, құлаққап немесе микрофон арқылы жетеді. Бұл сыртқы дыбыс толқындары құлақ қалқаны мен есту жүйкесі арқылы миға жетіп, біз «естіп отырмыз» деп қабылдаймыз.
2. Сүйек арқылы таралу
Ал өз дауысыңызды айтқан кезде, сіз оны тек ауа арқылы емес, бастың сүйектері арқылы да естисіз. Сөйлеу кезінде дауыс байламдары тербеліп, бұл тербеліс бас сүйегіне тарайды. Осы тербеліс төмен жиілікті дыбыстарды күшейтіп, өз дауысымызды жылырақ, тереңірек және қанығырақ етіп естуімізге себеп болады.
Неліктен аудиожазбада дауыс «жұқарып» кетеді?
Микрофон тек ауа арқылы тараған дыбысты ғана жазады. Яғни, сүйек арқылы жететін терең, қоңыр дыбыстар жазбаға енбейді. Нәтижесінде сіздің дауысыңыз жоғарырақ, ашығырақ, кейде «мұрынмен сөйлегендей» болып естіледі.
Бұл — шын мәнінде сырттағы адамдар сізді қалай еститінін көрсететін ең дәл нұсқа.
Қызықты дерек
-
Әскерилер мен дыбыс инженерлері сүйек арқылы естуді пайдаланатын bone conduction гарнитураларын қолданады. Олар дыбысты құлақты жауып алмай-ақ, тікелей сүйек арқылы жеткізеді.
-
Ал музыканттар мен дикторлар өз дауысын жазбада жиі тыңдап, оған құлақтарын үйретеді.
Сіздің дауысыңыз жазбада басқаша естілуі — психологиялық емес, физикалық құбылыс. Себебі, сіз өзіңізді сүйек арқылы, ал микрофон сізді ауа арқылы «тыңдайды». Сондықтан жазбадағы дауыс — сіздің шынайы акустикалық бейнеңіз.
