Әлеуметтік желілерде ерекше видео таралып, қоғам назарын өзіне аударды. Оқиға барысында алаяқ бейнеқоңырау арқылы егде жастағы әйелді алдап соғуға тырысқан. Алайда күтпеген жерден қоңырауды нағыз учаскелік полицей қабылдады. Бұл туралы Qazaq.today ақпарат агенттігі хабарлайды.
Алаяқтың әрекеті мен дипфейк технологиясы
Бейнежазбада алаяқ жоғары лауазымды полиция қызметкерінің бейнесін дипфейк технологиясы арқылы өзіне «жапсырып», алдау әрекетіне көшкені көрінеді. Дипфейк – жасанды интеллект арқылы бір адамның түрін немесе дауысын басқа адамға ауыстыруға мүмкіндік беретін технология. Әдетте, мұндай әдістер ойын-сауық саласында қолданылғанымен, соңғы жылдары алаяқтар бұл мүмкіндіктерді өз пайдасына қолдана бастады.
Дегенмен, қылмыскердің әрекеті сәтсіз аяқталды. Бейнеқоңырауға нақты учаскелік полицей жауап беріп, алаяққа қазақ тілінде сөйлеуді ұсынды. Бұған сасып қалған алаяқ қоңырауды бірден үзіп жіберген.
Қазақ тілі – алаяқтарға қарсы құрал
Бұл жағдай қазақ тілінің қылмыскерлерге тосқауыл болатын тиімді «құрал» екенін тағы бір мәрте дәлелдеді. Ішкі істер министрлігінің мәліметінше, қазақ тілі жиі қолданылатын аймақтарда мұндай алаяқтық жағдайлары аз кездеседі. Себебі алаяқтардың басым көпшілігі қазақ тілінде еркін сөйлей алмайды.
Статистикаға сүйенсек, қылмыскерлер көбіне тіл білмегендіктен, сөйлесуді аяқтауға мәжбүр болады. Сондықтан, күмәнді қоңыраулар түскен жағдайда, әңгімені қазақ тіліне ауыстыру қылмыскерді әшкерелеудің қарапайым әрі тиімді жолы болып табылады.
Алаяқтардан қалай сақтану керек?
Технологияның дамуы алаяқтардың амал-тәсілдерін күрделендіріп отырғаны рас. Дегенмен, олардың қақпанына түспеу үшін қарапайым ережелерді сақтаған абзал:
- Күдікті қоңырауларға жауап бермеу: Белгісіз нөмірлерден келген қоңырауларға абай болыңыз.
- Қазақ тілінде сөйлесуді сұрау: Бұл – алаяқтың жоспарын бұзудың оңай жолы.
- Жеке ақпаратты бөліспеу: Банк деректері, жеке мәліметтер немесе құпия сөздерді ешкімге айтпаңыз.
- Қосымша тексеру: Қоңырау шалған адамның кім екенін нақтылап, басқа байланыс көздері арқылы растаңыз.
View this post on Instagram
PS
Бұл оқиға қоғамда алаяқтармен күресудің тиімді жолдарын қайта еске салды. Жаңа технологиялардың дамуы алаяқтардың мүмкіндіктерін кеңейткенімен, қарапайым сақтық шаралары олардың әрекеттерін әшкерелеуге көмектеседі. Әсіресе, қазақ тілінде сөйлесуді талап ету – қылмыскерлердің алдын орайтын сенімді әдіс.
Көпшілік бұл жағдайдан тиісті сабақ алып, күмәнді қоңырауларға жауап берерде абай болуды үйренеді деген сенімдеміз.
