Иса Байзақов: Халық Ақынының Өмірі мен Шығармашылығы

Иса Байзақов

Бүгін (1900-1940) қазақтың әйгілі халық ақыны, әнші, әртіс, домбырашы, композитор Иса Байзақовтың туғанына 124 жыл толды. Ол Павлодар облысының Ертіс ауданында дүниеге келген. Орынбор қаласындағы Қазақ халық ағарту институтын және қазіргі Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетін бітірген.

Ерте Шығармашылық Жолы

Жастайынан суырып салма ақындық, әншілік, домбырашылық өнерімен танылған. 1919-1920 жылдары ел ішінде Бағит, Құдайберген сынды ақындармен айтысып, жеңіске жетті. Алғашқы өлеңдері 1924 жылы жарияланды.

Театрдағы Қызметі

1926 жылы Қызылордада қазақтың тұңғыш театры ашылғанда, М. Әуезовтің «Еңлік-Кебек» және «Бәйбіше-тоқал» пьесаларында басты рөлдерде ойнады. 40-тан астам халық әндерінің сөзін жаңа заманға сай қайта жазып, репертуарына енгізді. Оның әндері «Қыз Жібек», «Айман-Шолпан», «Ер Тарғын» операларына енді.

Радио және Жазушылар Одағындағы Қызметі

1931-1940 жылдары Алматы, Қарағанды, Семей қалаларында радиода және Жазушылар одағында қызмет етті. Оңтүстік Қазақстан облысында ауыл-ауылды аралап, жалынды өлеңдерімен халықты үгіттеді. Оның атақты «Желдірмелері» халық арасында кеңінен таралды.

Шығармалары және Мұрасы

Иса Байзақовтың шығармалары бірнеше рет жеке кітап болып басылып, орыс тілінде де жарияланды. Жазушы Н. Анов оның бейнесін «Ән қанаты» романында және осы аттас кинофильмде сомдады. Еңбек Қызыл Ту орденімен және медальдармен марапатталған.

Мерейтойлар және Ескерткіштер

1980 жылы республикалық деңгейде алғашқы рет Иса Байзақовтың туған күні атап өтілді. Оның 80 жылдық мерейтойында «Беловодский» ұжымшарының атауы Иса Байзақов атындағы ауыл болып өзгертілді. Ертіс ауданындағы Мәдениет үйінің алдында ақынның бюст ескерткіші орнатылды, және оның есімі аудан орталығының көшелеріне берілді.

100 және 110 Жылдық Мерейтойлары

Иса Байзақовтың 100 жылдық мерейтойы салтанатты жағдайда Астана, Павлодар қалаларында, Ертіс ауданында және туған жерінде атап өтілді. 2010 жылдың тамыз айында Павлодар облысында ақынның 110 жылдық мерейтойына арналған салтанатты шаралар өтті.

Иса Байзақов — қазақ мәдениетінің ұлы тұлғаларының бірі. Оның шығармашылығы мен өнері халықтың жүрегінде мәңгі сақталады. Ақынның өмірі мен еңбектері жас ұрпаққа үлгі болып, қазақ әдебиеті мен мәдениетінің дамуына зор үлес қосты.